مهندس محمد حسین جوکار، دکتر ماشااله خامه چیان، دکتر محمدرضا نیکودل، دکتر اصغر آزادی،
جلد 19، شماره 6 - ( مقالات آماده انتشار 1404 )
چکیده
شناسایی و بررسی عوامل مؤثر بر تشکیل کارستهای گچی یکی از موضوعات جدید و جذاب در سه دهه اخیر است. مقاومت پایین گچ به همراه فرایند انحلال و شکلپذیری آن در مقیاس زمان انسانی باعث تشکیل کارستهای گچی، حفرات و غارها در سازندهایی که شامل لایههای گچی هستند، میگردد که این پدیده میتواند تأثیر بسیار مخربی بر ویژگیهای مهندسی زمین همچون ظرفیت باربری، نشست پذیری و غیره بهخصوص در سایتهای دارای صنایع سنگین همچون پتروشیمیها به دلیل قرارگیری مخازن بزرگ و تأسیسات آنها بر سطح زمین داشته باشد. بنابراین شناسایی و مطالعه آنها برای احداث و نگهداری سازههای مختلف مهندسی بسیار حائز اهمیت است. بر این اساس در این پژوهش کارستهای گچی زیرسطحی مجتمع پتروشیمی مسجدسلیمان با استفاده از تلفیق روش ژئوفیزیکی غیر مخرب (GPR) در 24 پروفیل به طول کل 2307 متر (مجموع دو آنتن) و روش ژئوتکنیکی (حفر 113 گمانه در اعماق 40-20 متر) مورد ارزیابی قرار گرفت و پس از تحلیل و بررسی دادهها، تعداد 32 مورد کارست گچی زیرسطحی در اعماق 36-4 متری مورد شناسایی قرار گرفت. در ادامه با بررسی و پردازش تصویر ماهوارهای کرونا مربوط به نیمقرن پیش الگوی مجاری آب سطحی و با اندازهگیری عمق آب در گمانهها، نقشههای سطح و جهت جریان آب زیرزمینی منطقه ترسیم و مشخص گردید عمده حضور کارستهای گچی در محل تجمع جریان آب زیرزمینی میباشد. درنهایت با نمونهبرداری از آب زیرزمینی و انجام آزمایشهای شیمی آب میانگین مقدار سولفات آب زیرزمینی 1480ppm به دست آمد که این شرایط محیطی ازنظر هجوم سولفات شدید میباشد.
