فصلنامه روانشناسی شناختی

در راستای تعیین نقش هیجانات مثبت و منفی، خوش بینی و بدبینی و سبک‌های پردازش اطلاعات در سازگاری روانشناختی، تعداد 400 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز به شیوه­ی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و با استفاده از مقیاس هیجانات مثبت و منفی (PANAS)، آزمون جهت­گیری زندگی (LOT-R)، پرسشنامه­ی شخصیتی کالیفرنیا (CPI) و سیاهه­ی سبک‌های پردازش (PMPI)، متغیرهای مورد مطالعه اندازه­گیری شد. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون معنی­داری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که خوش­بینی، هیجانات مثبت، سبک عقلانی و سبک تجربی پردازش اطلاعات قادرند سازگاری روانشناختی را به طور معنی­دار پیش­بینی کنند. بر اساس این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که سازگاری روانشناختی دانشجویان به طور چشمگیر از عوامل هیجانی، اسنادی و شناختی آنها تأثیر پذیر بوده و این مؤلفه‌ها قادرند روند سازگاری روانشناختی آنها را تحت‌الشعاع خود قرار دهند.
 

کارکرد اجرایی مجموعه­ای از فرایندها است که مسئولیت هدایت شناختی، عاطفی، رفتاری وعملکردی انسان را در زمان فعالیت وحل مسأله برعهده دارند. هدف این پژوهش مقایسه­ی کارکرد اجرایی سازمان بندی مجدد اندیشه در نوجوانان دارای اختلال سوءمصرف حشیش است. این پژوهش از نوع علی- مقایسه­ای است، بر این اساس50 نوجوان دارای اختلال سوءمصرف حشیش ساکن کانون اصلاح و تربیت شهر اهواز با دامنه­ی سنی 15 الی 18سال انتخاب شده و با 50 نفر از نوجوانان عادی مقطع دبیرستان از نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شهر اهواز به عنوان گروه شاهد، که از لحاظ برخی متغیرهای جمعیت­شاختی با یکدیگر همتا شده بودند، به­صورت نمونه­ی در دسترس انتخاب شده و بایکدیگر مقایسه شدند. برای گردآوری داده­ها از آزمون بندرگشتالت،TOVA  (به­عنوان یک آزمون عملکرد مستمر) وآزمون شکل­گیری مفهوم ویگوتسکی استفاده شد. داده­ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیره تحلیل شدند. نتایج نشان داد که نوجوانان دارای اختلال سوءمصرف حشیش نسبت به نوجوانان عادی، عملکرد ضعیف­تری در بازداری رفتار و بازسازی مجدد اندیشه داشتند، و تفاوت معناداری بین دو گروه وجود داشت. به­طور کلی با توجه به یافته­های پژوهش مبنی بر عملکرد ضعیف­تر نوجوانان دارای اختلال سوءمصرف حشیش نسبت به نوجوانان عادی در کارکردهای اجرایی (بازداری رفتار و بازسازی مجدداندیشه)، به­نظر می­رسد این ضعف منجر به مشکلاتی در رفتار اجتماعی نامناسب، مشکلات درتصمیم­گیری و عدم قضاوت مناسب، مشکلات با نوآوری­ها و تغییر، حواس­پرتی و مشکلات در جنبه های مختلف حافظه می­شود.
 

هدف از مطالعه­ی حاضر بررسی تأثیر برنامه­ی آموزش ژیمناستیک به عنوان یک فعالیت­حرکتی بر چرخش­ذهنی به عنوان یک فاکتور­شناختی است. تحقیق حاضر با در­نظر­گرفتن گروه­آزمایش با تمرین آموزش ژیمناستیک، از بین دانشجویان رشته­ی تربیت­بدنی، و گروه­کنترل بدون تمرین و آموزش، از بین دانشجویان دیگر­رشته­های علوم­انسانی، هر­گروه 40 نفر (20نفر پسر و 20 نفر دختر) انجام شد. ابتدا از هر­دو­گروه آزمون چرخش­ذهنی پترز و همکاران (1995) گرفته شد و پس از آن گروه­آزمایش، 9 هفته به برنامه­ی آموزش حرکات پایه و ابتدایی ژیمناستیک پرداختند. پس از اتمام جلسات آموزش، مجدداً پس­آزمون از هر دو گروه گرفته شد. برای بررسی تفاوت در نمرات پیش و پس آزمون در دو­گروه، از تحلیل کواریانس یکراهه (ANCOVA) و برای بررسی تفاوت چرخش­ذهنی بین دوگروه­و دختران و پسران در نمرات پیش آزمون، از آزمون t استفاده شد. یافته­ها، تفاوت معنادار در نمرات پس­آزمون نسبت به پیش­آزمون و تنها برای گروه آزمایش را نشان داد. تفاوت بین نمرات دانشجویان رشته­ی تربیت­بدنی و دانشجویان دیگر­رشته­های علوم­انسانی، به نفع دانشجویان تربیت بدنی معنادار بود. همچنین بین نمرات پسران و دختران در چرخش­ذهنی، تفاوت معناداری به نفع پسران مشاهده شد. مطالعه­ی حاضر حاکی از تأثیر برنامه­ی آموزش ژیمناستیک بر توانایی چرخش­ذهنی بود، که تأثیرات برنامه­ی مداخله­ی حرکتی بر توانایی­های فضایی و شناختی را نشان می­دهد.
 

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش توجه بر جستجوی بینایی بزرگسالان و کودکان بود. در این پژوهش با استفاده از نمونه­گیری تصادفی هدفمند، 60 آزمودنی با توجه به معیارهای پژوهش (30 آزمودنی بزرگسال و 30 آزمودنی کودک بهنجار) انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل آزمون توجه متمرکز، ارزیابی مختصر وضعیت روانی و پرسشنامه­ی محقق ساخته (جهت کنترل متغیرها) بود. ابتدا پیش آزمون (توجه متمرکز) برای آزمودنی­ها اجرا شد؛ سپس آزمودنی­های گروه بزرگسال به مدت سه هفته، 5 جلسه­ی 35 دقیقه­ای، آموزش دریافت کردند و گروه کودک نیز 10 جلسه­ی 45 دقیقه­ای، به مدت 5 هفته آموزش دریافت نمودند و در پایان پس­آزمون برای آزمودنی­های هر دو گروه اجرا شد. داده­ها با تحلیل واریانس چند متغیره مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از تأثیر معنا­دار آموزش توجه بر میزان پاسخ صحیح و زمان واکنش جستجوی بینایی بود. با توجه به تأثیر آموزش توجه بر جستجوی بینایی، اهمیت این آموزش­ها بر شکل­دهی پردازش و فرایندهای شناختی صحیح، توجه به محرک­های مورد­نظر و پاسخ­گویی سریع و با دقت، بیش از پیش روشن می­شود.

مطالعه­ی حاضر با هدف بررسی اثر تکنیک آموزش توجه بر اضطراب، توجه معطوف به خود و فراشناخت­ها در نوجوانان دارای اضطراب اجتماعی انجام شد. از بین 200 شرکت کننده، 34 شرکت­کننده با توجه به نمره­ای که در پرسشنامه­ی اضطراب اجتماعی، افسردگی بک و مصاحبه­ی ساختار­یافته بر اساس DSM-IV-TR کسب کردند، غربال شده و در نهایت 16 شرکت کننده با نمره­ی بالا در مقیاس توجه معطوف به خود، پرسشنامه­ی فراشناخت و پس از ارائه­ی مطلبی در مقابل دو بزرگسال (غربال دوم)، انتخاب شدند. شرکت­کننده­ها به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش 8 جلسه تکنیک آموزش توجه دریافت کرد. بعد از جلسه­ی چهارم، جلسه­ی هشتم و 1 ماه بعد از آموزش هر دو گروه به مقیاس توجه معطوف به خود، پرسشنامه­ی فراشناخت، مقیاس سندرم شناختی- توجهی و پرسشنامه­ی اضطراب اجتماعی پاسخ دادند. طبق نتایج حاصل از تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر، گروه آزمایش کاهش معناداری در توجه معطوف به خود، باورهای فراشناختی مثبت و منفی، نظارت شناختی، سندرم شناختی- توجهی و اضطراب اجتماعی نشان دادند. بر اساس نتایج این مطالعه، اضطراب می­تواند از طریق دستکاری توجه بدون به­کارگیری تکنیک­های شناختی- رفتاری به طور دیرپایی اصلاح شود؛ با این حال تصمیم­گیری قطعی مطالعات بیشتری را می­طلبد.

مطالعه­ی حاضر با هدف بررسی تأثیر تصویرسازی ذهنی بر بهبود عملکرد حرکتی ورزشکاران رشته­ی ایروبیک صورت گرفته است. در این مطالعه که از نوع مطالعات آزمایشی است؛ 40 دختر ورزشکار رشته­ی ایروبیک با میانگین سنی 3/22 سال به طور داوطلبانه در طرح آزمایشی شرکت نمودند و به طور تصادفی در دو گروه تجربی و گواه گمارده شدند. طرح آزمایشی این پژوهش شامل 13 جلسه برنامه­ی تصویرسازی ذهنی بود (3 روز در هفته و به مدت یک ماه)، که در پایان هر جلسه، تمرین فیزیکی تنها در مورد گروه تجربی اعمال شد. هر دو گروه تجربی و گواه در چهار نوبت پیش آزمون، میان آزمون، پس آزمون و پیگیری (دو ماه پس از اتمام مداخله) مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور ارزیابی آزمودنی­ها از چک لیست عملکرد حرکتی که توسط مربی (محقق) و داور رشته­ی ایروبیک در یک مقیاس ده درجه­ای تنظیم شده بود، استفاده گردید؛ و به منظور تحلیل داده­ها و خنثی نمودن اثر پیش آزمون از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد.مطابق با یافته‌های به­دست آمده، تغییرات نمرات عملکرد حرکتی در ارزیابی‌های میان آزمون، پس آزمون و پیگیری، تغییرات معناداری نشان داد؛ در نتیجه می­توان چنین استنباط نمود که تصویرسازی ذهنی می­تواند بر پیشرفت عملکرد حرکتی تأثیر گذار باشد.
 

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمانگری شناختی– رفتاری(CBT)  و درمانگری فعال سازی رفتاری(BAT)  در اصلاح عملکرد شناختی ( حافظه کاری و  زمان واکنش ساده(SRT))  سوء مصرف کنندگان هروئین در افغانستان انجام شده است.
بدین منظور در قالب یک طرح شبه آزمایشی دو گروهی با پیش آزمون و آزمون نهایی تعداد 30 نفر از سوء مصرف کنندگان هروئینی مراجعه کننده به مرکز ترک اعتیاد طبیبان جهانی کابل به روش در دسترس انتخاب و با استفاده از روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایشی یک (CBT) و آزمایشی دو (BAT) جایگزین شدند. هر دو گروه در ابتدا با استفاده از آزمون حافظه فعال (WMI) از زیر مقیاس­های حافظه وکسلر (ویرایش سوم) و نرم افزار استروپ، حافظه کاری و زمان واکنش آنان ارزیابی گردید. سپس گروه آزمایشی یک درمان شناختی رفتاری و گروه دو درمان فعال سازی رفتاری طی 10 جلسه درمان گروهی را دریافت نمودند.  در پایان مجدداً بواسطه آزمون های فوق مورد ارزیابی قرار گرفتند.
تجزیه و تحلیل یافته ها  نشان دهنده تفاوت معناداری در عملکرد حافظه کاری و  زمان واکنش ساده هر دو  گروه  می باشد. این یافته‏ها نشان می­دهند که  درمانگری رفتاری- شناختی بر بهبود حافظه کاری و درمانگری فعال سازی رفتاری بر کاهش زمان واکنش افراد وابسته به هروئین اثر بخش­تر  می­باشد. بنابر این هر دو روش درمانگری در اصلاح عملکرد شناختی برای افراد وابسته به هروئین قابل کاربرد است.
 

هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر خودآگاهی و توجه بر افت عملکرد در دختران بسکتبالیست بود. 60 ورزشکار عضو باشگاه­های مختلف شهر اهواز، به روش تصادفی انتخاب شدند، سپس به چهار گروه آزمایشی در خودآگاهی (بالا / پایین) و توجه (مربوط / نامربوط) سازماندهی شدند. مهارت باز، بسته و پرسشنامه­ی خودآگاهی به­عنوان ابزار این پژوهش استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که گروه خودآگاهی پایین- توجه نامربوط در شرایط فشار بالا نسبت به گروه­های دیگر بهتر بودند. افراد بالا در خودآگاهی به طور کلی بیشتر از افراد با خودآگاهی پایین برانگیخته می­شوند. افراد با خودآگاهی بالا عقیده دارند که خودشان در معرض هدف مشاهده­ی دیگران هستند. از این­رو، یافته­های پژوهش حاضر از مدل حواسپرتی حمایت می­کند. شکست و موفقیت مهارت به این بستگی دارد که چگونه محیط اجرا، توجه را تحت تأثیر قرار می­دهد و چه مقدار عملکرد مهارت به کنترل توجه بستگی دارد.  

در پژوهش حاضر، تأثیر آموزش­های فراشناختی بر بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان پسر  نارسا خوان پایه­ی سوم ابتدایی مورد بررسی قرار گرفته­است. طرح پژوهش آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه­ی آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر نارسا خوان پایه­ی سوم ابتدایی است که، در سال تحصیلی 92-91 در شهرستان آبیک به تحصیل مشغول بودند. نمونه­ی پژوهش نیز شامل 30 نفر دانش آموز پسر نارساخوان است که، به روش تصادفی انتخاب و به تعداد مساوی در گروه­های آزمایش و کنترل جایگزین گردیدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش شامل آزمون خواندن و نارسا خوانی (نما) و آزمون هوش وکسلر کودکان بود. در گروه آزمایش، آموزش­های فراشناختی به مدت 8 جلسه­ی 60 دقیقه­ای ارائه گردید، در حالی­که در گروه کنترل هیچ گونه مداخله­ای صورت نگرفت. پس از پایان مداخله، در هر دو گروه آزمون خواندن و نارسا­خوانی اجرا شد. داده­های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که، آموزش­های فراشناختی، بر بهبود عملکرد حیطه­های مختلف خواندن دانش آموزان نارسا خوان اثر بخش بوده­است.  

هدف تحقیق حاضر تعیین اثر فراخوانی هیجان بر ارتقاء حافظ­ی حرکتی ضمنی بود. به همین منظور تعداد 40 نفر از جامعه­ی دانشجویان دانشگاه خوارزمی (20زن و 20 مرد)، به صورت در دسترس انتخاب و پس از کسب ملاک­های لازم برای ورود به گروه نمونه، به صورت تصادفی در دو گروه هیجانی (10 زن و 10 مرد) و خنثی (10 زن و 10 مرد) قرار گرفتند. آزمایش شامل دو دوره­ی اکتساب و یادداری بود. برای این تحقیق تکلیف تطبیق رنگ زنجیره­ای در نظر گرفته­شد. در دوره­ی اکتساب هر دو گروه به اجرای تکلیف در 6 بلوک 150 کوششی با توالی­های تکراری و تصادفی پرداختند. طی اکتساب هیجان، یک گروه با استفاده از روش دستکاری شکست برانگیخته شد، در حالی­که گروه دیگر در شرایط خنثی به سر می­برد. در طول آزمایش تغییرات غلظت کورتیزول بزاق و اضطراب مورد اندازه­گیری قرار گرفت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد، هیجانی سازی تکلیف منجر به افزایش غلظت کورتیزول بزاق و اضطراب گروه هیجانی شد؛ در حالی­که گروه خنثی در فاصله­ی زمانی 24 ساعت هیچ پیشرفتی در یادگیری تکلیف تطبیق رنگ زنجیره­ای نداشت؛ گروه هیجانی در همین دوره­ی زمانی ارتقاء معناداری در عملکرد نشان داد.  

در پژوهش حاضر ارتباط باورهای فراشناختی، و سبک­های مقابله با اضطراب امتحان با توجه به نقش واسطه­ای سبک­های مقابله بر اساس مدل مفهومی کارکرد اجرایی خود نظم­بخش در جمعیت دانشجویان بررسی شد. 638 نفر از دانشجویان دانشگاه خوارزمی و دانشکده­ی پردیس کشاورزی در بازه­ی زمانی آبان تا آذرماه 1389، از طریق نمونه­گیری طبقه­ای در پژوهش شرکت کردند و پرسشنامه­ی اضطراب امتحان، پرسشنامه­ی سبک­های مقابله با فشارروانی اندلر و پارکر و پرسشنامه­ی باورهای فراشناخت ولز را تکمیل کردند. روش پژوهش، همبستگی بود. جهت تعیین چگونگی ارتباط سازه­ها، از همبستگی اسپیرمن و جهت تعیین سهم هر یک از مؤلفه­ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته­های پژوهش نشان داد راهبردهای مقابله­ی هیجان­مدار و مسأله مدار، در رابطه­ی باورهای فراشناخت واضطراب امتحان نقش میانجی دارند. اما راهبردهای مقابله­ی اجتنابی در رابطه­ی باورهای فراشناخت واضطراب امتحان نقش میانجی نداشت. از میان پنج بعد فراشناخت فقط باور فراشناختی مثبت و اطمینان شناختی، اثر مستقیم بر اضطراب امتحان داشتند اما اثر ابعاد دیگر غیر مستقیم بود. با توجه به یافته­های پژوهش، تمرکز بر نوع راهبرد مقابله­ای، می­تواند اثر مهمی در اضطراب امتحان دانشجویان داشته باشد. پیشنهاد می­شود مداخلات درمانی مبتنی بر فراشناخت و مقابله، در درمان اختلال اضطراب امتحان مورد توجه قرار گیرد.  

هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش غیررسمی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه خوارزمی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. نمونه گیری به شکل تصادفی انجام گرفت. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه بود که پس از انجام مصاحبه­های ‏اولیه، تهیه گردید. پس از بررسی روایی صوری و محتوایی پرسشنامه و محاسبه آلفای کرونباخ آن و تأیید شاخصه­های ‏روان­سنجی پرسشنامه، این پرسشنامه در سطح 850 دانشجوی دختر و پسر به تساوی توزیع گردید. با حذف پرسشنامه­های ‏مخدوش 733 پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل عامل داده­ها، 13 عامل (با 48/47 درصد تبیین واریانس) مشخص شد. آزمون مقایسه­ای ‏‏به عمل آمده در مصادیق آموزش‏های ‏غیررسمی در سطح دختران و پسران دانشجو، نشان داد که دانشجویان دختر در زمینه­های ‏پژوهش در مسایل دینی، افزایش شناخت دینی، آشنایی با مقوله جهانی شدن و تفکرات سیاسی مختلف به شکل معناداری بالاتر از پسران قرار گرفته‏اند ‏و پسران در زمینه­های ‏توجه به باطن دین، توجه بیشتر به اخلاقیات به جای احکام، نگرش‏ها ‏و فعالیت‏های ‏سیاسی و کاربری نامناسب از فن‏آ‏وری‏ها ‏و پسرفت فرهنگی، به شکل معناداری بالاتر از دختران قرار گرفته‏اند.
 

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین اجزای دانش فراشناختی و درک مطلب خواندن با دیدگاهی تحولی در دانش‌آموزان پایه‌های پنجم ابتدایی و سوم راهنمایی بود. جامعه این پژوهش شامل دانش‌آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی و سوم راهنمایی منطقه 7 آموزش و پرورش تهران است. تعداد 38 نفر دانش‌آموز دختر پایه سوم راهنمایی و 42 نفر دانش‌آموز دختر پایه پنجم ابتدایی با شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه دانش فراشناختی و پرسشنامه درک مطلب خواندن بود. نتایج نشان داد که: بین نمرات درک مطلب خواندن و اجزای دانش فراشناختی در هر دو پایه تحصیلی و در کل نمونه همبستگی مثبت معنادار وجود دارد؛ در پایه پنجم ابتدایی زیرمقیاس شخص پیش‌بینی‌کننده مناسبی برای درک مطلب خواندن است. در پایه سوم راهنمایی زیرمقیاس تکلیف پیش‌بینی‌کننده مناسبی برای درک مطلب خواندن است. در کل نمونه شخص و تکلیف با هم 47% از واریانس درک مطلب خواندن را پیش‌بینی می‌کنند. دانش‌آموزان پایه سوم راهنمایی در تمامی اجزای دانش فراشناختی نمرات بالاتری نسبت به دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی داشتند. میانگین درک مطلب دانش‌آموزان سوم راهنمایی به شکل معناداری بالاتر از دانش‌آموزان پنجم ابتدایی است.
 

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش انعطاف­پذیری شناختی در پیش­بینی نومیدی و تاب­آوری در دانشجویان بود. تعداد 277 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز که در سال تحصیلی 90-89 مشغول به تحصیل بودند با روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای انتخاب شدند. آزمودنی­ها با تکمیل پرسشنامه­ی انعطاف­پذیری شناختی، مقیاس­های نومیدی بک و تاب­آوری کانر و دیویدسون در این پژوهش شرکت نمودند. برای تجزیه و تحلیل نتایج از روش­های ضریب همبستگی پیرسون، و رگرسیون چندگانه به شیوه­ی همزمان استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که خرده مقیاس ادراک کنترل­پذیری توانست نمره­ی کل نومیدی و همه­ی خرده مقیاس­های آن را به طور منفی پیش­بینی کند. همچنین، خرده مقیاس ادراک گزینه­های مختلف، نمره­ی کل نومیدی و خرده مقیاس­های یأس در دستیابی به خواسته­ها و انتظار منفی نسبت به آینده را به طور منفی پیش­بینی نمود. خرده مقیاس ادراک توجیه رفتار نیز خرده مقیاس عدم اطمینان به آینده را پیش­بینی کرد. نتایج رگرسیون چندگانه همزمان در پیش­بینی تاب­آوری نشان داد که خرده مقیاس­های ادراک کنترل­پذیری و ادراک گزینه­های مختلف، تاب­آوری را پیش بینی­نمودند. از بررسی یافته­ها می­توان این­گونه نتیجه­گیری کرد که انعطاف­پذیری شناختی،توانایی پیش­بینی نومیدی و تاب­آوری را دارد. بنابراین آموزش انعطاف­پذیری شناختی از طریق درمان شناختی- رفتاری (CBT) می­تواند موجب کاهش نومیدی و افزایش تاب آوری شود.  

هدف پژوهش حاضربررسی و مقایسه عملکرد حافظه اخباری در میان بازمانده‏گان جنگ مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه، بازمانده گان جنگ بدون ابتلا به اختلال استرس پس ار سانحه، و افراد عادی فاقد تجربه جبهه و همچنین کنترل نقشواسطه ای فراشناخت‏ها بر عملکرد حافظه اخباری است. با روش نمونه گیری در دسترس تعداد 60 نفر، شامل 20 نفربازمانده‏ جنگ مبتلا به PTSDمطابق با معیارهای تشخیصی DSMIV-TR، 20 نفربازمانده‏ جنگ بدون ابتلا به PTSD و 20 نفر افراد سالم عادی بدون سابقه حضور در جبههدر مطالعه شرکت کردند. داده‏ها با استفاده از پرسشنامه‏های PTSD واتسون، حافظه اخباری (مصاحبه حافظه شرح حال و داستان بازیابی تاخیری بر گرفته از آزمون حافظه روزمره ریورمید) و پرسشنامه فراشناخت،جمع آوری، و با استفاده از آزمونهای آماریتحلیل واریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد حافظه اخباری در سه گروه پژوهش بدون کنترل اثر تعدیل‏گر فراشناخت‏ها معنا دار است، به عبارت دیگر عملکرد حافظه اخباری بازمانده‏گان جنگ مبتلا به PTSD با دو گروه دیگر تفاوت دارد. اما نتایج نشان داد که عملکرد حافظه اخباری در سه گروه پژوهش هنگامی که فراشناخت کنترل می شود، بین گروه‏ها معنادار نیست که نشان دهنده نقش تعدیل‏گر فراشناخت‏ها در کاهش عملکرد حافظه اخباری بازمانده‏گان جنگ مبتلا به PTSD نسبت به دو گروه دیگر است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی پردازش منفی اطلاعات ضمنی مرتبط با خود با استفاده از آزمون تداعی ضمنی عزت نفس، در دانشجویان دارای افسردگی و بدون افسردگی انجام شد.تعداد 17 شرکت کننده­ی دارای افسردگی و 17 نفر دانشجوی بدون افسردگی، به شیوه­ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. تشخیص افسردگی با استفاده از پرسشنامه­ی افسردگی بک و مصاحبه­ی بالینی صورت گرفت. با هدف کنترل اضطراب آزمودنی­ها، از پرسشنامه­ی اضطراب بک استفاده شد. تحلیل داده­ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیره انجام شد.نتایج نمایانگر آن بود که گروه افسرده از گروه عادی، دارای نمره­ی افسردگی بالا­تری در پرسشنامه­ی افسردگی بک بودند (001/0=p). همچنین عزت نفس ضمنی گروه افسرده با گروه آزمودنی­­های بهنجار، به طور معناداری متفاوت بود (003/0 = p).از یافته­های این پژوهش می­توان این گونه نتیجه گرفت که افراد افسرده در آزمون تداعی ضمنی عزت ­نفس (IAT)، نمره­ی عزت نفس ضمنی کمتری از افراد بدون افسردگی دارند.  

خستگی احساس ناخوشایند ذهنی است که فرد در آن وضعیت احساس تحلیل قوا در ابعاد جسمانی، شناختی و روانی می­کند. این مسئله امروزه در بین متخصصین بهداشت روانی به موضوعی رایج تبدیل شده است. این پژوهش با هدف بررسی نقش فراشناخت روی احساس خستگی، بر اساس مدل براون انجام گرفت.در این پژوهش، 400 نفر از بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه تبریز، به­روش نمونه­گیریتصادفی خوشه­ای چندمرحله­ای انتخاب شد. شرکت کنندگان مقیاس تأثیر خستگی (FIS) و فرم کوتاه پرسشنامه فراشناخت ولز (MCQ-30)را تکمیل کردند. تجزیهو تحلیل داده­ها با استفاده از روش رگرسیون چندگانه، توسط نرم­افزارSPSS 18  صورت گرفت.نتایج پژوهش نشان داد که فراشناخت پیش­بینی کننده­ی معنادار خستگی شناختی، جسمی، اجتماعی و نیز خستگی کل ­می­باشد و حدود 33% تا 42% واریانس ابعاد خستگی و خستگی کل را پیش­بینی می­کند. بر مبناییافته­های این پژوهش، تمرکز بر نقش متغیرهای شناختی و فراشناختی در مداخلات درمانی افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن، می­تواند بخش مهمی از درمان این افراد را تشکیل دهد.

در این پژوهش تأثیر فشارهای روانی بر عملکرد زمان واکنش زنجیره ای مورد آزمایش قرار گرفت. در این تحقیق 75 نفر آزمودنی راست دست، به صورت تصادفی به سه گروه آزمایشی (هر گروه شامل 25 نفر) شامل فشار نتیجه، فشار کنترل شده و گروه کنترل تقسیم شدند. ابتدا همه گروه ها، زمان واکنش زنجیره ای را تمرین کردند و سپس مرحله آزمون با اعمال شرایط فشار برای گروه ها انجام شد. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد آزمودنی ها در گروه فشار کنترل شده افت عملکرد بیشتری را نسبت به دو گروه دیگر در مرحله آزمون به نمایش گذاشتند. شکست و موفقیت مهارت بستگی دارد به اینکه چگونه محیط اجرا، توجه را تحت تأثیر قرار می دهد و چه مقدار عملکرد مهارت به کنترل توجه بستگی دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش راهبردهای نظم­جویی شناختی هیجان در اضطراب امتحان دانش­آموزان بود. با استفاده از روش نمونه­برداری تصادفی خوشه­ای چند مرحله­ای 330 نفر (165 دختر و 135 پسر) از دانش­آموزان مقطع متوسطه انتخاب شدند و توسط نسخه­ی فارسی پرسش­نامه­ی نظم­جویی شناختی هیجان (گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون،2001) و مقیاس اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1980) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین راهبردهای سازگارانه­ی نظم­جویی شناختی هیجان، راهبردهای ارزیابی مجدد مثبت و دیدگاه­گیری هر دو مولفه­ی نگرانی و هیجان­پذیری اضطراب امتحان را مورد پیش­بینی قرار دادند، درحالی­که نمره­ی کل اضطراب امتحان توسط راهبردهای ارزیابی مجدد مثبت و تمرکز مجدد بر برنامه­ریزی پیش­بینی شد. از بین راهبردهای ناسازگارانه، راهبردهای ملامت خویش و فاجعه­سازی مولفه­ی نگرانی و نمره­ی کل اضطراب امتحان را موررد پیش­بینی قرار دادند. همچنین مولفه­ی هیجان­پذیری از طریق راهبردهای ناسازگارنه ملامت خویش، فاجعه­سازی و نشخوارگری مورد پیش­بینی قرار گرفت. یافته­های پژوهش حاضر نشان می­دهد که مقابله­ی شناختی ناکارآمد یکی از دلایل بروز اضطراب امتحان است و با آموزش راهبردهای کارآمد نظم­جویی شناختی  هیجان می­توان گام­های اساسی در مداخلات مبتنی بر اضطراب امتحان برداشت.

این پژوهش با هدف مقایسه سوگیری حافظه آشکار و حافظه ناآشکار در بیماران مبتلا به اختلال هراس اجتماعی و گروه عادی انجام شده است. در این مطالعه که از نوع علی- مقایسه ای است آزمودنی های پژوهش را 50 فرد مبتلا به هراس اجتماعی و 50 فرد عادی تشکیل داده اند. که به روش نمونه گیری در دسترساز بین دانشجویان دانشگاه تبریز انتخاب شدند.گردآوری داده­ها به کمک مقیاس­های هراس اجتماعی،آزمون یادآوری نشانه­ایو آزمون تکمیل کردن ریشه واژهانجام گرفت و داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شد.این بررسی نشان داد که در هر دو واژه مثبت و منفی در حافظه ناآشکارتفاوت معناداری بین دو گروه افراد مبتلا به هراس اجتماعی و افراد عادی بدست آمد و در حافظه آشکاربرای واژه های مثبت و منفی بین گروه­های موردمطالعه تفاوت معنی داری وجود نداشت.نتایج پژوهش نشان داد که افراد مبتلا به هراس اجتماعی سوگیری حافظه ناآشکار برای واژه های منفی دارند و واژه های منفی و اضطراب برانگیز را بیشتر به خاطر می­آورند و واژه های مثبت را در مقایسه با افراد عادی کمتر به خاطر می آورند. و در حافظه آشکار دچار سوگیری نمی­باشند