مهدیار مخلص پور اصفهانی، علیرضا مرادی، مهرداد دادگستر، نوشین پورباقی، مصطفی خانزادی،
دوره 13، شماره 1 - ( دوره سیزدهم ، شماره اول ، بهار 1404 )
چکیده
هدف این پژوهش سنجش سطح رشد اخلاقی مهندسان عمران با استفاده از داستانهای دوراهی اخلاقی کلبرگ و ثبت همزمان دادههای مغزی بود. 30 مهندس مرد راستدست با حداقل سه سال سابقه اجرایی در مطالعه شرکت کردند و فعالیت همودینامیک مغز آنها با طیفسنجی فروسرخ نزدیک (NIRS) در نواحی قشر پیشپیشانی شکمی-میانی (VMPFC)، شکمی-جانبی (VLPFC) و پشتی-جانبی (DLPFC) در سه مرحله خواندن داستان، پاسخ به پرسشها و اولویتبندی بررسی شد. دادهها با آزمون منویتنی تحلیل شدند و نتایج نشان داد میزان HbO2 در DLPFC راست و VLPFC چپ هنگام خواندن داستانها در مهندسان با قضاوت اخلاقی بالاتر بهطور معناداری بیشتر بود (0.047 =p و 0.026 =p ). در مرحله اولویتبندی، میزان Hb در VLPFC راست در گروه با نمره اخلاقی پایینتر بهطور معناداری افزایش یافت (0.015 = p). این یافتهها نقش کلیدی نواحی پیشپیشانی در پردازش قضاوتهای اخلاقی را تأیید کرده و با مطالعات پیشین همسو است. هرچند NIRS مزایای متعددی دارد، محدودیت آن در عمق اندازهگیری فعالیت مغزی وجود دارد. پژوهش حاضر با ارائه شواهد زیستی همسو با پرسشنامههای دوراهی اخلاقی، گامی نوین در پیشبینی سطح اخلاقی مهندسان برداشته و امکان استفاده از دادههای مغزی برای پیشبینی رشد اخلاقی با هوش مصنوعی را فراهم میکند. پیشنهاد میشود در مطالعات آینده مهندسان زن، افراد چپدست و نواحی مغزی گستردهتر مورد بررسی قرار گیرند.
