سعیده زاهد، دکتر فریبرز درتاج، دکتر حسن اسدزاده، دکتر پروین کدیور، دکتر نورعلی فرخی،
دوره ۹، شماره ۱ - ( دوره نه، شماره یک، بهار ۱۴۰۰ )
چکیده
نظریه‌ی بار شناختی یکی از قویترین چارچوب‌های پژوهشی در مطالعات تربیتی است. مسئله‌ی عمده در این چارچوب توسعه‌ی ابزاری مناسب برای اندازه‌گیری بار شناختی است. از این رو هدف پژوهش حاضر، بررسی پایایی و اعتبار پرسشنامه‌ی بار شناختی بود که توسط کلپش، اشمیتز و سیوفرت (۲۰۱۷) طراحی شده است. به همین منظور، پرسشنامه‌ی مذکور بر روی ۲۰۶ دانش‌آموز دختر پایه‌ی هفتم و هشتم، اجراء شد، که در آن دانش‌آموزان میزان بار درونزاد، برونزاد و مطلوبِ تکالیف یادگیری مختلف را بر روی مقیاس ۷ درجه‌ای، درجه‌بندی کردند. جهت بررسی پایایی ابزار، از آلفای کرونباخ و برای بررسی اعتبار از آزمون t استفاده و کیفیت پاسخ‌های افراد در تکالیف مختلف با یکدیگر مقایسه گردید. تحلیل عاملی تأییدی نیز با استفاده از نرم افزار لیزرل۸۰/۸ به منظور بررسی ساختار عاملی پرسشنامه انجام شد. یافته‌ها نشان داد که پرسشنامه‌ی مذکور، از پایایی و اعتبار مناسبی برای سنجش انواع مختلف بار شناختی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز یک مدل ساختاری سه عاملی را نشان داد که شاخص‌های تناسب آن مطابقت مطلوبی با دادهها داشته و ساختار سه عاملی پرسشنامه بار شناختی را تأیید می‌کند. از این رو، این پرسشنامه می‌تواند ابزار مناسبی جهت اندازه‌گیری انواع مختلف بار شناختی در دانش‌آموزان پایه‌ی هفتم و هشتم به شمار آید.
معصومه جوهر ی فرد، کیانوش زهرا کار، نورعلی فرخی، مژگان مردانی راد،
دوره ۱۱، شماره ۴ - ( دوره دوازدهم ، شماره چهارم ، زمستان ۱۴۰۲ )
چکیده
رفتارهای پرخطر در سال‌های اخیر، بین دختران ایرانی افزایش یافته است و رفتارهای پرخطر، سلامت جسمی، روانی و اجتماعی آن‌ها را به مخاطره می‌اندازد. بنابراین، هدف از این پژوهش، بررسی نقش ممیزی باورهای فراشناختی، سبکهای هویت، افکار منفی تکرار شونده و تابآوری در پیشبینی گرایش به رفتار پرخطر در دختران ۱۶ تا ۱۸ ساله بود. طرح پژوهش، تابع تشخیص دو گروهی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه ۱۶ تا ۱۸ ساله شهر کرج در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بودند. ۳۶۰ نفر از این افراد بر اساس دیدگاه کلاین(۲۰۱۶) و به شیوه نمونهگیری دسترس انتخاب شدند و افراد شرکت کننده به دو گروه تقسیم شدند(۶۴ نفر به عنوان خطرپذیر و ۲۹۶ نفر عادی). شرکتکنندگان به مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانیِزاده محمدی و همکاران(۱۳۹۰)، باورهای فراشناختیِ کارترایت-هاتون و ولز(۱۹۹۷)، سبکهای هویتِ برزونسکی و همکاران(۲۰۱۳)، افکار تکرار شوندهِ مکاوی و همکاران(۲۰۱۴) و تابآوریِ کانر و دیویدسون(۲۰۰۳) پاسخ دادند. دادهها با نرم افزار آماری SPSS نسخه ۲۴ و با استفاده از روش تابع تشخیص(ممیزی) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که باورهای فراشناختی، سبکهای هویت، افکار منفی تکرار شونده و تابآوری، میتوانند گرایش به رفتارهای پرخطر را پیشبینی کنند. تحلیل ممیزی توانست با ۱/۹۸ درصد پیشبینی صحیح، نوجوانان را به دو گروه پرخطر و عادی طبقهبندی کند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر عواملی همچون باورهای فراشناختی، سبکهای هویت، افکار منفی تکرار شونده و تابآوری بر گرایش به رفتارهای پرخطر تاثیرگذار است. بنابراین نتایج این پژوهش، می‌تواند به عنوان الگویی مناسب برای تدوین و طراحی برنامههای پیشگیری از خطرپذیری در نوجوانان مورد استفاده قرار گیرد.
