---

هدف و زمینه: رسانه‏ های اجتماعی با توجه به ویژگی تعاملی و رایگان بودن، به‌طور گسترده در کتابخانه‌ها قابل استفاده ­اند، زیرا وب 2.0 برای کتابخانه‌ها ابزاری در جهت ایجاد ارتباط دائم در هر زمان و همچنین آموزش فارغ از مکان و زمان را فراهم می‌آورد. اما استفاده‏ ها و در واقع کاربرد رسانه‏های اجتماعی در کتابخانه‏ های عمومی شامل چه مواردی است و چه موانع و مشکلاتی بر سر راه استفاده از این ابزارها در این کتابخانه‏ها وجود دارد. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی کاربردهای رسانه­های اجتماعی در کتابخانه­های عمومی و موانع و مشکلات استفاده از این رسانه ‏‏ها از دیدگاه کتابداران کتابخانه­ های عمومی استان کرمانشاه می­باشد.

روش: مطالعه حاضر به روش تحقیق کیفی و با استفاده از مصاحبه عمیق انجام شده است. افراد مشارکت‏ کننده 27 نفر از کتابداران کتابخانه­های عمومی استان کرمانشاه در پاییز سال 1394 بودند. نمونه ‏گیری به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. تحلیل داده‏ ها هم‏زمان با جمع‏آوری اطلاعات با رویکرد تحلیل موضوعی انجام گرفت.

یافته‏ ها: تحلیل داده‏ها منجر به استخراج 47 زیرموضوع، 9 موضوع اصلی و دو مقوله کلی شامل کارکردها و موانع و مشکلات شد. در مقوله کارکردها 7 موضوع اصلی شناسایی شد که عبارت‏اند از: انتشار، ارتباط و ارتقاء علمی، ارتقای جایگاه، بهره ‏وری خدمات و استفاده از کتابخانه، بهبود فرایندها، شناخت و جلب حمایت. در مقوله موانع و مشکلات نیز 2 موضوع اصلی موانع و مشکلات شخصی و موانع و مشکلات غیر شخصی شناسایی شد.

نتیجه‏ گیری: با توجه به گستردگی و متنوع بودن دامنه ارائه خدمات کتابخانه‏ های عمومی به اقشار مختلف و ناهمگونی مخاطبان این کتابخانه‏‏ها نسبت به سایر انواع کتابخانه‏ ها، رسانه‏ های اجتماعی کاربردهای بسیار بیشتر و متنوع‏تری در کتابخانه‏ های عمومی دارند و به دلیل جامعه مخاطب و شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کتابخانه‏های عمومی، موانع و مشکلات گوناگونی در استفاده از این ابزارها در کتابخانه‏ های عمومی وجود دارد. لیکن با حذف یا کاهش موانع و مشکلات، می‏ توان در راستای دستیابی به اهداف کتابخانه ‏های عمومی و ارتقای سرانه مطالعه شهروندان از رسانه‏ های اجتماعی به عنوان ابزاری قدرتمند استفاده بهینه‏ ای برد.

---

زمینه و هدف: لذت بردن از خواندن، عاملی مهم در گرایش افراد به خواندن و افزایش سرانه خواندن است. خواندن لذت­بخش تأثیر مهمی بر استمرار و تداوم خواندن و تبدیل شدن افراد به خوانندگان مادام­العمر دارد. این مسأله در جامعه ایرانی که با سرانه پایین خواندن مواجه است، اهمیت فزاینده­ای دارد. در این میان باید دانست چه عواملی مؤثر بر خواندن لذت­بخش و ایجاد کننده آن هستند. از این رو، پژوهش حاضر درصد است دیدگاه کتابداران و اعضای کتابخانه‏های عمومی شهر کرمانشاه را در خصوص عوامل اثرگذار بر خواندن لذت‏بخش شناسایی کند.

روش: پژوهش حاضر با رویکرد روش­شناختی کیفی انجام شده و روش پژوهش، تحلیل محتواست. داده­ها با استفاده از مصاحبه عمیق گردآوری شده است. مشارکت­کنندگان 33 نفر از کتابداران و اعضای کتابخانه‏های عمومی شهر کرمانشاه در پاییز سال 1395 بودند. نمونه‏گیری به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. تحلیل داده‏ها همزمان با جمع­آوری اطلاعات با رویکرد تحلیل موضوعی انجام گرفت.

یافته‏ها: تحلیل داده‏ها منجر به استخراج 13 موضوع اصلی، 16 زیرموضوع و 22 موضوع فرعی در 2 مقوله اصلی با عنوان عوامل درونی و بیرونی شد. عوامل درونی شامل موضوعات علاقه، خودانگیختگی و اختیار، انگاره­های خواندن، انگیزه­ها، نیاز و هدف، پیش­داشته­ها، احساسات، کاربرد­نگری، شناخت، ارتباط و تعامل و پیوندهاست. عوامل بیرونی در موضوع نهادها شامل زیرموضوعات خانواده، نظام آموزشی، کتابخانه­ها، خلق­کنندگان محتوا، توزیع­کنندگان محتوا، رسانه­ها و در موضوع شرایط و امکانات شامل زیرموضوعات موضوع مطالعاتی، زمان، مکان و محمل­های خواندن می­باشد.

نتیجه گیری: نتایج نشان می­دهد حصول خواندن لذت­بخش اگرچه بستگی به خصوصیات درونی و شخصیتی افراد دارد، اما در این میان عوامل بیرونی چندی نیز اثرگذارند. لذا در پیوستار ایجاد خواندن لذت­بخش، فرد در یک سمت و عواملی نظیر خانواده، نظام آموزشی، کتابخانه­ها و نظایر آن در سمت دیگر قرار دارند که هماهنگی و تلاش مشترک همه آن­ها فراهم­کننده لذت خواندن است.

---

زمینه و هدف: تفکر یک فرایند شناختی فعال، هدفمند و سازمان یافته است که برای معنی دادن به دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. تفکر موفقیت‌آمیز موجب می‌شود مشکلاتی که به طور دائم با آن مواجه می‌شویم حل کرده، تصمیمات هوشمندانه بگیریم و به اهدافی که در زندگی تعیین کرده‌ایم، دست یابیم. تفکر انتقادی فرایندی است که با استفاده از آن به بررسی افکار و عقاید خود و دیگران پرداخته و به فهم بهتر و روشنی دست می‏یابیم. سوال کردن، تحلیل کردن و معنی دادن، سه فرایندی است که به وسیله‌ی آن افکار خود و دیگران را بررسی کرده و براساس آن بهترین تصمیمات را می‌گیریم که این موارد در زیرمجموعه تفکر انتقادی قرار می‏گیرد و عوامل مختلفی هستند که می‌توانند بر روی آن تأثیرگذار باشند. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر هوش هیجانی بر تفکر انتقادی کتابداران سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بوده است.
روش پژوهش: این راستا 229 نفر از کتابداران سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامه‌های استاندارد مهارت‌های تفکرانتقادی کالیفرنیا (1990) و هوش هیجانی نوکا و ایازو (2009) پاسخ گفتند.
یافته‌­ها: نتایج بدست آمده از پرسشنامه‌های تحقیق به کمک آزمون‌های رگرسیون خطی دو متغیره و فریدمن مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج نشان داد که هوش هیجانی و ابعاد آن بر روی تفکر انتقادی کتابداران سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تأثیر معنی‌داری(01/0>p) دارد. نتایج همچنین نشان داد که از بین ابعاد تأثیرگذار هوش هیجانی، مدیریت روابط (با میانگین رتبه‏ای= 05/3) در رتبه اول، خودآگاهی (با میانگین رتبه‏ای = 79/2)، خودمدیریتی (با میانگین رتبه‌ای= 12/2) در رتبه سوم و آگاهی اجتماعی (با میانگین رتبه‏ای= 04/2) در رتبه چهارم قرار دارند.
نتیجه­‌گیری: برای افزایش سطح تفکر انتقادی کتابداران کتابخانه ملی باید آگاهی اجتماعی و سایر مولفه‌های هوش آنان ارتقاء پیدا کند.

---

هدف: پژوهش حاضر درصدد است عوامل مؤثر در ایجاد و به‌کارگیری ارتباط مؤثر توسط کتابداران کتابخانه­های عمومی را از دیدگاه کتابداران کتابخانه­های عمومی شهر کرمانشاه شناسایی نماید.
روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر با رویکرد روش­شناختی کیفی انجام شده و روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. داده­ها با استفاده از مصاحبه عمیق گردآوری شده است. مشارکت­کنندگان 19 نفر از کتابداران کتابخانه‏های عمومی شهر کرمانشاه در زمستان سال 1396 بودند. نمونه‏گیری به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. برای تجزیه و تحلیل یافته­ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد. تحلیل داده‏ها هم‌زمان با جمع­آوری اطلاعات انجام گرفت.
یافته‏ها: تجزیه و تحلیل داده‏های مصاحبه منجر به شکل‏گیری 106 مفهوم شد که در 20 مقوله فرعی و در نهایت در 3 مقوله اصلی عوامل فردی، عوامل برون کتابخانه‏ای و عوامل درون کتابخانه‏ای دسته‏بندی شدند. 20 مقوله فرعی عبارت‏اند از: ویژگی‏های اخلاقی و شخصیتی؛ ویژگی‏های ظاهری؛ مهارت­ها و توانمندی‏ها؛ دانش حرفه‏ای؛ تجربه؛ ویژگی‏های دموگرافیک کتابداران؛ باورهای شخصی و نوع نگاه؛ شرایط روحی و جسمی کتابدار؛ عوامل فرهنگی؛ ویژگی‏های دموگرافیک مخاطبان؛ ویژگی‏های اخلاقی و شخصیتی مخاطبان؛ شرایط روحی و جسمی مخاطبان؛ ظرفیت و توان مخاطبان؛ نگرش مخاطبان نسبت به کتابخانه و کتابدار؛ نیاز و هدف مخاطبان؛ آموزش؛ رضایت شغلی؛ شرایط محیطی؛ امکانات و تسهیلات انسانی و فیزیکی و چارت سازمانی، قوانین و مقررات اداری.
نتیجه‏گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است برخی عوامل به‌عنوان موانع ارتباط مؤثر، اثر منفی بر ایجاد و تحقق ارتباط مؤثر دارند و برخی دیگر اثر مثبت. برخی عوامل، به‌طور مستقیم مهارت‏های ارتباطی هستند که باید فرا گرفته شوند و یا وجود آنها در فرد تقویت شود و برخی دیگر عواملی هستند که زمینه بروز و حفظ ارتباط مؤثر را فراهم می‏کنند.
 

---

هدف: هدف پژوهش، شناسایی دیدگاه دانشجویان موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان نسبت به مهارت‌های ارتباط غیرکلامی کتابداران و نقش آن در جذب مخاطب است.
روش‌: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی بوده و ابزار مورد مطالعه، پرسشنامه محقق ساخته‌ای بود که مهارت‌های ارتباط غیر کلامی را در پنج بعد و در قالب 39 گویه و میزان رضایت از عملکرد کتابداران را در قالب یک سؤال مورد بررسی قرار می‌داد. جامعه آماری پژوهش، شامل 3500 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی بوده که در نیمسال دوم 1396 - 1395 مشغول به تحصیل بودند. از جامعه پژوهش نمونه‌گیری شده و بر اساس جدول مورگان 346 نفر مورد مطالعه قرار گرفت. در تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار SPSS استفاده شد.
یافته‌ها: از دیدگاه دانشجویان نمره مهارت‌های ارتباط غیرکلامی کتابداران به طور کلی471/. ±58/4 بود. بیشترین میانگین مربوط به حالت چهره 307 /. ± 70/4 و حالات و اشاره‌ها 468 /. ± 64/4  نشان داده شد. همچنین میانگین نمره رضایت دانشجو از کتابدار 474 /. ± 68/4 بود.
اصالت/ارزش: در زمینه مهارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ارتباط غیرکلامی به صورت عمومی پژوهش‌های زیادی انجام گرفته اما در ارتباط با مهارت‌های ارتباط غیرکلامی کتابداران با توجه به اهمیت آن در کتابخانه به عنوان محیطی ساکت، پژوهش‌های کمی موجود است. از سوی دیگر، در محیط‌های دانشجویی و آموزشی که کتابداران با قشر جوان در ارتباط هستند، مهارت‌‌های ارتباط غیرکلامی می‌تواند از بسیاری برخوردهای غیرمفید جلوگیری به عمل آورد.

---

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف میزان آشنایی و استقبال کتابداران از مولفه‌های فناوری‌های هوشمند (شناسه امواج رادیویی، پاسخ سریع، ارتباطات میدان نزدیک و فناوری تلفن همراه هوشمند) و رابطه آن با مدیریت ارتباط با مشتری انجام شد.
روش پژوهش: پژوهش حاضر کاربردی و با روش پیمایشی صورت گرفته وجمع آوری اطلاعات از طریق پرسش‌نامه محقق ساخته بر اساس پرسش‌نامه استوکیچ و همکاران (2018) انجام گرفته است. جامعه­ی آماری آن کلیه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان اردبیل بالغ بر 160 نفر است؛ و اطلاعات به دست آمده از پاسخگویان با استفاده از روش آمار توصیفی واستنباطی از جمله میانگین، انحراف و ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرارگرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد میزان آشنایی کتابداران از مولفه‌های فناوری‌های هوشمند (شناسه امواج رادیویی، پاسخ سریع، ارتباطات میدان نزدیک و فناوری تلفن همراه هوشمند) در سطح متوسط است. میزان علاقه‌مندی و استقبال کتابداران از مولفه‌های فناوری‌های هوشمند در سطح بالاتر از میانگین سطح متوسط (3) و نزدیک به سطح مطلوب و مطلوب است. از دیدگاه کتابداران در صورت بکارگیری فناوری‌های هوشمند، میزان بهره‌وری و کارایی کتابداران از مولفه‌های فناوری‌های هوشمند در سطح بالاتر از میانگین سطح متوسط (3) و نزدیک به سطح مطلوب و مطلوب است. بین مولفه‌های متغیر آشنایی با فناوری‌های هوشمند» به غیر تلفن همراه هوشمند با مولفه کیفیت خدمات از متغیر مدیریت ارتباط با مشتری رابطه معنی داری وجود ندارد. بین مولفه‌های متغیر آشنایی با فناوری‌های هوشمند با مولفه‌های رضایت کاربر و وفاداری کاربر از متغیر مدیریت ارتباط با مشتری رابطه معنی داری وجود دارد.
نتیجه‌گیری: در صورت بکارگیری فناوری‌های هوشمند بویژه فناوری تلفن هوشمند مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه‌ها بهبود می‌یابد.

---

---

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر قابلیت‌های هوش مصنوعی بر خلاقیت سازمانی، با تأکید بر نقش میانجی تسهیم دانش، در میان کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی مستقر در تهران انجام شده است.
روش‌ پژوهش: روش تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی و از منظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران بود. با توجه به محدود بودن حجم جامعه، روش سرشماری برای گردآوری داده‌ها مورد استفاده قرار گرفت و در مجموع ۲۱۴ پرسشنامه تکمیل و وارد تحلیل شد. برای سنجش متغیرهای پژوهش از ابزارهای معتبر و استاندارد بهره گرفته شد. میزان استفاده از هوش مصنوعی از طریق پرسشنامه‌ای ۲۲‌گویه‌ای در پنج بعد (مدیریت هوش مصنوعی، تصمیم‌گیری مبتنی بر هوش مصنوعی، زیرساخت هوش مصنوعی، آمادگی برای هوش مصنوعی، و مهارت‌های مرتبط با هوش مصنوعی) که از مطالعه چن و همکاران (۲۰۲۲) اقتباس شده بود، ارزیابی گردید. خلاقیت سازمانی با ابزار 15‌گویه‌ای طراحی‌شده توسط لیائو و وو (2013) سنجیده شد. شاخص تسهیم دانش نیز با استفاده از پرسشنامه داماج و همکاران (۲۰۱۶) شامل ۱۲ گویه ارزیابی گردید. تمامی ابزارها بر اساس طیف پنج‌درجه‌ای لیکرت طراحی شدند. روایی ابزارها از طریق تحلیل روایی همگرا و واگرا و پایایی آن‌ها با محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین هوش مصنوعی و خلاقیت سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، هوش مصنوعی اثر مثبت و معناداری بر تسهیم دانش دارد. از سوی دیگر، تسهیم دانش با خلاقیت سازمانی رابطه مثبت و معناداری برقرار می‌سازد.
بحث و نتیجه‌گیری: تحلیل‌ها بیانگر آن است که تسهیم دانش به‌عنوان یک متغیر میانجی کامل، نقش مهمی در پیوند میان قابلیت‌های هوش مصنوعی و خلاقیت سازمانی ایفا می‌کند.
اصالت: این پژوهش به غنای ادبیات مرتبط با هوش مصنوعی در حوزه کتابداری کمک کرده و خلأهای موجود در فهم روابط میان فناوری‌های نوین و خلاقیت سازمانی در کتابخانه‌ها را آشکار می‌سازد.