زمینه و هدف: داده به عنوان یک سرمایه راهبردی در هر سازمانی نیازمند مدیریت صحیح و اثربخش است تا بتواند فرصتهای تحولآفرینی را برای سازمان رقم زند. در این راستا حکمرانی داده با تعیین سیاستها، فرآیندها و مسئولیتهای دادهای به دنبال ارزشآفرینی راهبردی از دادههای سازمان است. حکمرانی داده اثربخش نیازمند ارزیابی است و هدف این پژوهش ارائه روشی برای ارزیابی حکمرانی داده در سازمانها است.
روش: در این پژوهش ابتدا مدلی برای ارزیابی حکمرانی داده در قالب یک ساختار سلسلهمراتبی و با استفاده از نتایج پژوهشهای پیشین پیشنهاد میشود. سپس روش ارزیابی با استفاده از ساختار پیشنهادی و یک رویکرد ترکیبی مبتنی بر فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی و تاپسیس تبیین میگردد. در ادامه رویکرد پیشنهادی در یک مطالعه موردی در صنایع غذایی مورد استفاده قرار میگیرد.
یافتهها: مطابق با نتایج این پژوهش، حکمرانی داده میتواند از سه بعد مختلف شامل کیفیت داده، تاثیرات درون سازمانی و تاثیرات برون سازمانی مورد ارزیابی قرار بگیرد. معیارهای ارزیابی کیفیت داده شامل دقت، کامل بودن، سازگاری، در دسترس بودن، بهروز بودن و یکتایی داده است. معیارهای کارایی حکمرانی داده، بهرهوری حکمرانی داده و صرفهجویی در هزینههای کسب و کار به تاثیرات درون سازمانی اشاره دارند. معیارهای کسب و بهبود رضایت مشتری، انطباق با قوانین و ایجاد فرصتهای کسب و کار نیز به تاثیرات برون سازمانی مربوط میشوند.
نتیجهگیری: حکمرانی داده با پایش کیفیت دادهها و همراستایی آنها با اهداف کسب و کار از یک سو زمینهساز تحولات درون سازمانی نظیر افزایش بهرهوری است و از سوی دیگر دارای تاثیراتی برون سازمانی همچون افزایش رضایت مشتری و ایجاد فرصتهای کسب و کاری جدید است. لذا سازمانها برای حفظ مزیت رقابتی و انطباق با قوانین و مقررات، نیازمند بهکارگیری، پیادهسازی و ارزیابی حکمرانی داده در کسب و کار خود هستند. پژوهش حاضر کوشید تا رویکردی کاربستپذیر را برای ارزیابی حکمرانی داده در سازمانها ارائه دهد.