7 نتیجه برای اطلاعات سلامت
دکتر زاهد بیگدلی، دکتر زهیر حیاتی، دکتر غلامرضا حیدری، خانم طاهره جوکار،
دوره 3، شماره 1 - ( 3-1395 )
چکیده
زمینه و هدف: اینترنت امروزه بهعنوان یک منبع جذاب کسب اطلاعات سلامت در راستای مدیریت سلامت فردی شناختهشده است. با توجه به اهمیت این امر پژوهش حاضر به بررسی جایگاه اینترنت در رفتار اطلاعیابی سلامت در میان جوانان شهر شیراز پرداخته است.
روش: در این پژوهش پیمایشی، جامعه آماری جوانان کاربر اینترنت در شهر شیراز بودند که یک نمونه 400 نفری از میان آنها با روش خوشهای چندمرحلهای تصادفی انتخاب گردید. ابزار گردآوری دادهها نیز پرسشنامه بود.
یافتهها: اکثریت پاسخگویان از اینترنت برای اطلاعیابی سلامت استفاده مینمودند. همچنین جنسیت، سطح تحصیلات، سابقه و مهارت استفاده از اینترنت با جستجوی اطلاعات سلامت از طریق اینترنت رابطه معنیداری داشت. مهمترین اهداف جستجوی اطلاعات سلامت نیز درک یک مشکل پزشکی یا بیماری، فهم بهتر اطلاعاتی که پزشک ارائه نموده و خوددرمانی بوده است. نگرش کلی پاسخگویان نیز نسبت به اطلاعات سلامت بازیابی شده از طریق اینترنت مثبت بود.
نتیجهگیری: تقاضای بالایی برای استفاده از اطلاعات سلامت اینترنت برای مدیریت سلامت فردی در میان جوانان وجود دارد. بیشک دوراندیشی و برنامهریزی برای بهبود کیفیت اطلاعات سلامت وب، اهتمام در ایجاد پایگاههای اطلاعاتی معتبر در حوزه سلامت و آموزش همگانی جامعه برای ارزیابی کیفیت اطلاعات سلامت اینترنت میتواند نویدبخش توسعه بهداشت و سلامت فردی و بهتبع آن سلامت جامعه ما باشد.
شهره سیدحسینی، عاصفه عاصمی، احمد شعبانی، مظفر چشمه سهرابی،
دوره 4، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین وضعیت اپیدمیولوژی اطلاعات سلامت بر مبنای رفتار اطلاعیابی کاربران و تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در زمینه سرطان پروستات طی سالهای 2011-2015 میلادی بوده است. بدین منظور همراستایی عرضه و تقاضای اطلاعات سلامت بر مبنای رفتار اطلاعیابی کاربران و همچنین تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی با محوریت سرطان پروستات طی سالهای 2011-2015 میلادی در گوگل ترندز و پابمد مورد بررسی قرار گرفت.
روش پژوهش: روش پژوهش حاضر آمیخته است. در بخش کیفی کلیدواژههای مورد استفاده کاربران ایرانی در زمینه سرطان پروستات با روش بحث گروهی متمرکز شناسایی شد. در بخش کمّی، بر مبنای کلیدواژههای مستخرج از بخش کیفی، دادهها در دو بخش رفتار اطلاعیابی اینترنتی کاربران ایرانی از طریق گوگل ترندز و تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در پابمد در زمینه سرطان پروستات گردآوری و سپس برای بررسی همراستایی رفتار اطلاعیابی سلامت کاربران و تولیدات علمی پژوهشگران در فضای اینترنت روش همبستگی در محیط نرمافزاری آر استفاده شد.
یافته ها: طبق یافتهها، شاخص حجم جستجو در مجموع کلیدواژههای حوزه سرطان پروستات در سال 2011 میلادی، 2191 و در سال 2015 میلادی، 1798 حاصل شد. از 161 مقاله علمی پژوهشگران ایرانی در زمینه سرطان پروستات 20 رکورد در سال 2011 و 44 رکورد در سال 2015 میلادی منتشر شده است. ضریب همبستگی پیرسون بین رفتار اطلاعیابی کاربران در گوگل ترندز و تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در پابمد در حوزه سرطان پروستات معنادار نمیباشد (05/0P>) و ارتباطی بین این دو برقرار نیست.
نتیجه گیری: طبق نتایج حاصل در سالهایی که شاخص حجم جستجوی کاربران ایرانی در حوزه سرطان پروستات و در موتور جستجوی گوگل افزایش و یا کاهش یافته، بر کمیّت تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در این زمینه موضوعی تأثیری گذاشته نشده است. بنابراین شاید بتوان گفت که پژوهشگران ایرانی حوزه سرطان پروستات توجهی به کاهش حساسیتها و نگرانیهای افراد جامعه در رابطه با بیماری سرطان پروستات نداشته و با اهداف دیگری در این زمینه دست به پژوهشهای گستردهای زدهاند.
وحیده زینالی، نصرت ریاحی نیا، ودود جوادی پروانه، سعید اسدی،
دوره 4، شماره 1 - ( 3-1396 )
چکیده
زمینه و هدف: تجویز اطلاعات سلامت به معنای ارائه اطلاعات مناسب، در زمان مناسب و به فرد مناسب است. پژوهش حاضر سعی دارد به بررسی تاثیر تجویز اطلاعات سلامت بر توان خودمراقبتی مراقبان بیمار بپردازد.
روش پژوهش: به منظور بررسی تاثیر تجویز اطلاعات سلامت بر توان خودمراقبتی مراقبان بیماران از روش نیمهتجربی با طرح پیشآزمون و پسآزمون تکگروهی استفاده شد. 37 مراقب بیمار مبتلا به سندرم نرمی مفصل به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محققساخته توان خودمراقبتی بود که پس از تایید روایی و پایایی جهت گردآوری اطلاعات به کار گرفته شد. توان خودمراقبتی مراقبان بیماران در مراجعه اول (پیش از تجویز اطلاعات سلامت) و پس از مراجعه دوم (پس از تجویز اطلاعات سلامت) محاسبه شد. دادهها با نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل واریانس در سطح معناداری 05/0 p˂ تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که میانگین و انحراف معیار توان خودمراقبتی مراقبان بیماران پیش از تجویز اطلاعات سلامت در زیرمقیاسهای دانش اختصاصی درباره بیماری 15، آگاهی و توجه به تاثیرات بیماری 73/4، انجام موثر اعمال درمان 38/12 و جستجوی خدمات پزشکی 59/14 بود و پس از مداخله در زیرمقیاسهای دانش اختصاصی درباره بیماری به 13/35، آگاهی و توجه به تاثیرات بیماری 35/11، انجام موثر اعمال درمان 49/27 و جستجوی خدمات پزشکی 46/21 رسید که نشاندهنده تاثیر مداخله انجام شده بود.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج این پژوهش تجویز اطلاعات سلامت باعث افزایش توان خودمراقبتی مراقبان بیماران مبتلا به سندرم نرمی مفصل میشود.
صالح رحیمی، مریم فیضی، سید مهدی حسینی،
دوره 5، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
هدف: هدف این پژوهش تعیین نقش کتابخانههای عمومی و دانشگاهی در اشاعه اطلاعات سلامت به اعضا و مقایسه بین این دو نوع کتابخانه با یکدیگر است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام گرفته است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 379 نفر تعیین شد و با روش نمونهگیری سهمیهای، پرسشنامهها توزیع گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار اسپیاساس انجام گرفت، و از آزمونهای توصیفی و استنباطی جهت تحلیل دادهها استفاده شده است.
یافتهها: یافتهها نشان داد که با توجه به میانگین نمره مؤلفههای مورد آزمون، دریافت اطلاعات سلامت در کتابخانهها نتایج قابل قبول و خوبی برای کاربران داشته است. همچنین از نظر مقایسه بین کتابخانه عمومی و دانشگاهی و مؤلفههای اطلاعات سلامت از بین 5 مؤلفه (نقش کتابخانه، نتایج حاصل از دریافت اطلاعات سلامت، میزان مفید بودن، استفاده از منابع و موانع دسترسی)، از نظر مؤلفهی موانع دسترسی به اطلاعات سلامت در کتابخانه بین کتابخانههای عمومی و دانشگاهی تفاوت معناداری وجود دارد. اما، 4 مؤلفه دیگر، تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین، بین جنسیت، سن، تحصیلات و شغل و استفاده از اطلاعات سلامت در کتابخانه رابطه معناداری مشاهده نگردید.
نتیجه گیری: کتابخانه نقش بسزایی در اشاعه اطلاعات سلامت دارد، اما به دلایلی از جمله آگاهی نداشتن کاربران از منابع اطلاعات سلامت موجود در کتابخانه و برخی موانع دسترسی به این منابع، بسیاری از کاربران از منابع اطلاعات سلامت کتابخانه استفاده نمیکنند. در نهایت، پیشنهاداتی با توجه به نتایج پژوهش برای بهبود نقش کتابخانه و استفاده بیشتر کاربران ارائه شده است.
زیور صباغی نژاد، رضا پورسواری، امین کرایی،
دوره 9، شماره 4 - ( 11-1401 )
چکیده
زمینه و هدف: پژوهش حاضر تبیین هنجار درونی مدل پذیرش فناوری دیویس در جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت در دانشجویان بهمنظور ارائه یک مدل بومی انجام گرفت.
روش پژوهش: پژوهش حاضر باهدف هنجاریابی مدل پذیرش فناوری دیویس و به روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه پژوهش، دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز در کلیه مقاطع تحصیلی بودند. با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ۳۵۸ نفری به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای در پژوهش مشارکت داشتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با ۲۰ سؤال بود که پس از اعتبارسنجی، آلفای کرونباخ ۹۳۳/۰ به دست آمد. تحلیل یافتهها با نرمافزارهایی SPSS و AMOS و با استفاده از آزمونهای آماری توصیفی، تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی و همبستگی اسپیرمن انجام گرفت.
نتایج: تحلیل عامل اکتشافی به یک الگوی چهار عاملی در خصوص جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت دانشجویان منجر گردید. عامل اول: قصد کاربر از جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت، عامل دوم: سودمندی استفاده از اینترنت جهت دریافت اطلاعات سلامت، عامل سوم: سهولت استفاده از اینترنت جهت دریافت اطلاعات سلامت و عامل چهارم نگرش کاربر نسبت به جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت است. این چهار عامل۹۸۳ /۶۶ درصد از تغییرات مربوط به جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت در دانشجویان را تبیین میکنند.
نتیجهگیری: پژوهش حاضر بیانگر تأیید مدل پذیرش فناوری دیویس جهت استفاده در پژوهشهای حوزه اطلاعیابی سلامت در دانشجویان ایرانی است؛ بنابراین میتواند در سایر پژوهشهای این حوزه در دانشجویان با اطمینان از تأیید هنجار درونی مورداستفاده قرار گیرد.
شهناز خادمی زاده، فاطمه رفیعی نسب، ناتاراجان راداکریشنان،
دوره 11، شماره 1 - ( 3-1403 )
چکیده
هدف: یکی از انواع اطلاعاتی که همواره مورد توجه عامه مردم بوده، اطلاعات مرتبط به سلامت است که مستقیماً بر کیفیت زندگی آنها اثر میگذارد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی رفتار جستوجوی اطلاعات سلامت بر روی مراجعین شبکههای بهداشت و درمان شهر اهواز است.
روشپژوهش: پژوهش حاضر یک پژوهش تجربی است که با استقاده از روش (مداخله پیش آزمون و پس آزمون) انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 40 نفر از مراجعین مرکز درمانی اهواز بود که میانگین نمره رفتار جستوجوی اطلاعات سلامت آنها یک نمره کمتر از میانگین بود. از این تعداد 20 نفر برای بهعنوان گروه کنترل با استفاده از روش تصادفی بلوکی تشکیل شدند. همچنین جهت انجام آزمون مداخله دو گروه بیست نفره بهعنوان گروه شاهد و آزمون به روش تصادفی سازی بلوکی شکل گرفت. مداخله آموزشی در قالب یک کارگاه آموزشی آنلاین 4 ساعته برگزار شده است. پروتکل مورد استفاده برای آموزش آنلاین در بستر شبکههای اجتماعی نیز پروتکل SDI (بوشان 2006، جویانی و همکاران 2022)، بود. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که توسط گروههای مورد آزمون در بازههای زمانی یک ماهه تکمیل و به پژوهشگران ارسال شد.
یافتهها: برای اثر مداخله آموزشی بر تغییرات نمره جستوجوی اطلاعات سلامت آنلاین در سطح (P>0/05) تفاوت معنیداری وجو نداشت و برای گروه کنترل میانگین نمره عدم قطعیت با گذشت زمان افزایش یافت. یافتههای اثر مداخله آموزشی بر تغییرات نمره عدم قطعیت در سطح (0/001>P) دارای تفاوت معنیداری بود. همچنین نتایج تغییرات نمره سایبرکندریا در هریک از زمآنهای مورد در زمان قبل از مداخله (p>0/076) و سه ماه بعد از مداخله (p>0/025) دارای تفاوت معنیدار بود.
نتیجهگیری: آموزش رفتار اطلاعاتی سلامت گامی رو به جلو در افزایش خودکارآمدی تصمیم گیری افراد جامعه و بیماران است و اگر با سایر تلاشها برای ترویج بهداشت و مراقبت ترکیب شود، میتواند به بهبود نتایج سلامت کمک کند.
فائزهسادات بحرالعلومیطباطبائی، نصرت ریاحینیا، داود حاصلی، فاطمه پازوکی،
دوره 12، شماره 2 - ( 6-1404 )
چکیده
هدف: هدف این پژوهش، شناسایی خدمات اطلاعات سلامت برای سالمندان در کتابخانههای عمومی از طریق مرور نظاممند متون معتبر علمی است.
روش: این مطالعه به روش مرور نظاممند و بر اساس چارچوب کیچنهام و چارترز (2007) انجام شد. جستجوی مدارک مرتبط در سه پایگاه استنادی PubMed، Scopus و Web of Science در بازه زمانی 2010 تا 2024 انجام گرفت. کلیدواژههای مرتبط برای جستجو استفاده شدند و منابع و استنادات مدارک نیز بررسی شدند تا حداکثر پوشش مطالعاتی حاصل شود. معیار ورود مدارک شامل مدارک پژوهشی مرتبط با خدمات اطلاعات سلامت سالمندان در بستر کتابخانههای عمومی بود. در نهایت 54 مدرک انگلیسی زبان انتخاب و تحلیل شدند. دادهها به صورت کیفی کدگذاری و دستهبندی شدند.
یافتهها: یافتهها نشان داد که خدمات اطلاعات سلامت سالمندان در بستر کتابخانههای عمومی در سه گروه اصلی دستهبندی میشوند: 1) کارکردهای اطلاعرسانی سلامت شامل خدمات اطلاعات سلامت فردی و خدمات اطلاعرسانی عمومی و منابع دیجیتال. 2) کارکرد آموزش سلامت و توانمندسازی اطلاعاتی شامل سه دسته خدمات آموزش سواد دیجیتال و اطلاعات سلامت، آموزش کتابخانهای و مهارتهای یادگیری، و پشتیبانی از یادگیری مادامالعمر و توانمندسازی. 3) کارکرد پشتیبانی اجتماعی و فرهنگی شامل سه دسته خدمات مشارکت فرهنگی و اجتماعی، تقویت ارتباطات و کاهش انزوا، و دسترسپذیری فیزیکی و خدماتی.
نتیجهگیری: یافتهها نشان میدهد کتابخانهها میتوانند از طریق فراهمسازی منابع قابلفهم و معتبر، آموزش سواد سلامت و دیجیتال، ایجاد حمایت اجتماعی و ارجاع به خدمات سلامت، نقشی مؤثر در بهبود سلامت و کیفیت زندگی سالمندان ایفا کنند. تحقق این نقش مستلزم تجهیز مناسب کتابخانهها و تقویت مهارتهای تخصصی کتابداران، همراه با همکاری نهادهای سلامت است. در مجموع، پژوهش چارچوبی شواهدمحور برای توسعه خدمات آموزش سلامت در کتابخانههای عمومی و نقش آنها در پاسخگویی به نیازهای جامعه سالمند ارائه میکند.
