فائزهسادات بحرالعلومیطباطبائی، نصرت ریاحینیا، داود حاصلی، فاطمه پازوکی،
دوره 12، شماره 2 - ( 6-1404 )
چکیده
هدف: هدف این پژوهش، شناسایی خدمات اطلاعات سلامت برای سالمندان در کتابخانههای عمومی از طریق مرور نظاممند متون معتبر علمی است.
روش: این مطالعه به روش مرور نظاممند و بر اساس چارچوب کیچنهام و چارترز (2007) انجام شد. جستجوی مدارک مرتبط در سه پایگاه استنادی PubMed، Scopus و Web of Science در بازه زمانی 2010 تا 2024 انجام گرفت. کلیدواژههای مرتبط برای جستجو استفاده شدند و منابع و استنادات مدارک نیز بررسی شدند تا حداکثر پوشش مطالعاتی حاصل شود. معیار ورود مدارک شامل مدارک پژوهشی مرتبط با خدمات اطلاعات سلامت سالمندان در بستر کتابخانههای عمومی بود. در نهایت 54 مدرک انگلیسی زبان انتخاب و تحلیل شدند. دادهها به صورت کیفی کدگذاری و دستهبندی شدند.
یافتهها: یافتهها نشان داد که خدمات اطلاعات سلامت سالمندان در بستر کتابخانههای عمومی در سه گروه اصلی دستهبندی میشوند: 1) کارکردهای اطلاعرسانی سلامت شامل خدمات اطلاعات سلامت فردی و خدمات اطلاعرسانی عمومی و منابع دیجیتال. 2) کارکرد آموزش سلامت و توانمندسازی اطلاعاتی شامل سه دسته خدمات آموزش سواد دیجیتال و اطلاعات سلامت، آموزش کتابخانهای و مهارتهای یادگیری، و پشتیبانی از یادگیری مادامالعمر و توانمندسازی. 3) کارکرد پشتیبانی اجتماعی و فرهنگی شامل سه دسته خدمات مشارکت فرهنگی و اجتماعی، تقویت ارتباطات و کاهش انزوا، و دسترسپذیری فیزیکی و خدماتی.
نتیجهگیری: یافتهها نشان میدهد کتابخانهها میتوانند از طریق فراهمسازی منابع قابلفهم و معتبر، آموزش سواد سلامت و دیجیتال، ایجاد حمایت اجتماعی و ارجاع به خدمات سلامت، نقشی مؤثر در بهبود سلامت و کیفیت زندگی سالمندان ایفا کنند. تحقق این نقش مستلزم تجهیز مناسب کتابخانهها و تقویت مهارتهای تخصصی کتابداران، همراه با همکاری نهادهای سلامت است. در مجموع، پژوهش چارچوبی شواهدمحور برای توسعه خدمات آموزش سلامت در کتابخانههای عمومی و نقش آنها در پاسخگویی به نیازهای جامعه سالمند ارائه میکند.
