دوره 4، شماره 2 - ( 6-1396 )
جلد 4 شماره 2 صفحات 16-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Azimi A, Sanatjoo A, Dayani M H, Fattahi R. Knowledge Translation and an Assessment of its Effectiveness in Medical Fields. Human Information Interaction 2017; 4 (2)
URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-2674-fa.html
URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-2674-fa.html
عظیمی علی، صنعت جو اعظم، دیانی محمدحسین، فتاحی رحمت اله. ترجمه دانش و بررسی اثربخشی آن در علوم پزشکی. تعامل انسان و اطلاعات. 1396; 4 (2)
دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده: (10458 مشاهده)
زمینه و هدف: هدفِ ترجمه دانش، که در ایران و سایر کشورها با عناوین متعددی شناخته می‌شود، انتقال دانش علمی به عرصۀ عمل است. در پژوهش‌های پزشکی و مراقبت‌های سلامت، ترجمه دانش عبارت است از نیازسنجی، تولید دانش موثر، توجه به انواع مخاطبان، سنتز و ارزیابی دانش و نظارت بر استفادۀ مداوم. هدف پژوهش حاضر معرفی و بررسی اثربخشی ترجمه دانش در حوزۀ علوم پزشکی است.
روش پژوهش: برای معرفی ابعاد ترجمه دانش، از منابع مستند موجود و نظرات تنی چند از پژوهشگران بین‌المللی این حوزه استفاده شد. برای بررسی اثربخشی، علاوه بر استفاده از نظر متخصصان، از یکی از روش‌های سنتز دانش با عنوان مرور دامنه‌ای استفاده شد. با استفاده از جستجوی کلیدواژه‌ای، پژوهش‌های مرتبط در چند پایگاه اطلاعاتی برخط بازیابی و از بین 316 مطالعۀ مرتبط منتشر شده به زبان انگلیسی در 10 سال اخیر (2008 تا 2017)، 22 مطالعه وارد پژوهش شدند. فرایند انتخاب منابع نهایی بر اساس توصیه‌ها و الگوریتم PRISMA صورت گرفت. یافته‌ها بر اساس الگوی C+M=O یعنی: زمینه، سازوکار و پیامد بررسی شد.
یافته ها: ابتدا برخی ابعاد ترجمه دانش از جمله زمینه‌ها، عناوین موازی، سنتز دانش، هرم دانش، و مسئلۀ استفاده از الگوهای ترجمه دانش در غیر از علوم پزشکی بررسی شد. در مرحلۀ بعد، مرور دامنه‌ای مطالعات منتخب نشان داد که ترجمه دانش در اکثر موضوع‌های بررسی شده اثربخش بوده به نحوی که از 22 مطالعۀ بررسی شده تنها 3 پژوهش اثربخشی آن را تایید نکردند. آموزش عمده‌ترین مداخلۀ به کارگرفته شده برای بررسی اثربخشی ترجمه دانش بود.
نتیجه گیری: ترجمه دانش در برخی کشورهای غربی نظیر کانادا و امریکا و اخیراً در ایران با استقبال مواجه شده است. اگرچه ادعا می‌شود که در زمینه ترجمه دانش سرمایه‌گذاری لازم انجام نشده، بجز حوزۀ سیاست‌گذاری، اثربخشی آن بر متخصصان و عامۀ مردم مثبت ارزیابی می‌شود. با وجود این، تردیدهایی هست مبنی بر اینکه احتمالاً ترجمه دانش پارادایم جدیدی نیست و تنها بازگویی راهبردهای مرسوم در تولید و استفاده از دانش علمی است.
روش پژوهش: برای معرفی ابعاد ترجمه دانش، از منابع مستند موجود و نظرات تنی چند از پژوهشگران بین‌المللی این حوزه استفاده شد. برای بررسی اثربخشی، علاوه بر استفاده از نظر متخصصان، از یکی از روش‌های سنتز دانش با عنوان مرور دامنه‌ای استفاده شد. با استفاده از جستجوی کلیدواژه‌ای، پژوهش‌های مرتبط در چند پایگاه اطلاعاتی برخط بازیابی و از بین 316 مطالعۀ مرتبط منتشر شده به زبان انگلیسی در 10 سال اخیر (2008 تا 2017)، 22 مطالعه وارد پژوهش شدند. فرایند انتخاب منابع نهایی بر اساس توصیه‌ها و الگوریتم PRISMA صورت گرفت. یافته‌ها بر اساس الگوی C+M=O یعنی: زمینه، سازوکار و پیامد بررسی شد.
یافته ها: ابتدا برخی ابعاد ترجمه دانش از جمله زمینه‌ها، عناوین موازی، سنتز دانش، هرم دانش، و مسئلۀ استفاده از الگوهای ترجمه دانش در غیر از علوم پزشکی بررسی شد. در مرحلۀ بعد، مرور دامنه‌ای مطالعات منتخب نشان داد که ترجمه دانش در اکثر موضوع‌های بررسی شده اثربخش بوده به نحوی که از 22 مطالعۀ بررسی شده تنها 3 پژوهش اثربخشی آن را تایید نکردند. آموزش عمده‌ترین مداخلۀ به کارگرفته شده برای بررسی اثربخشی ترجمه دانش بود.
نتیجه گیری: ترجمه دانش در برخی کشورهای غربی نظیر کانادا و امریکا و اخیراً در ایران با استقبال مواجه شده است. اگرچه ادعا می‌شود که در زمینه ترجمه دانش سرمایه‌گذاری لازم انجام نشده، بجز حوزۀ سیاست‌گذاری، اثربخشی آن بر متخصصان و عامۀ مردم مثبت ارزیابی می‌شود. با وجود این، تردیدهایی هست مبنی بر اینکه احتمالاً ترجمه دانش پارادایم جدیدی نیست و تنها بازگویی راهبردهای مرسوم در تولید و استفاده از دانش علمی است.
واژه‌های کلیدی: ترجمه دانش، هرم دانش، سنتز دانش، اثربخشی، مرور نظام‌مند، مرور دامنه‌ای، ترجمان دانش، علوم پزشکی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
