فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی

---

روستاهای نواحی مرزی عمدتاً به دلیل دوری از مرکز و وجود برخی ناامنی‌های احتمالی و انزوای جغرافیایی، با مشکلات متعددی از جمله اقتصادی، قاچاق کالا و ناپایداری اقتصادی و اجتماعی رو­به­رو هستند. بازارچه‌های مرزی به عنوان یکی از اهرم‌های مهم توسعه پایدار در نواحی مرزی به شمار می‌روند و می‌توانند تاثیرات متعددی بر روستاهای پیرامون خود داشته باشند. لازمه بهره­گیری از فرصت­های مرتبط با بازارچه‌های مرزی، تقویت عناصر مشارکت روستایی جهت پیوند و ارتباط با بازارچه و توسعه برنامه­ریزی مشارکتی و ارائه الگوی مطلوب در این زمینه است. بر همین مبنا در این پژوهش به تبیین روابط و پیوندهای بین بازارچه‌های مرزی و روستاهای پیرامون با تاکید بر برنامه­ریزی مشارکتی و ارائه الگوی مطلوب در جهت توسعه آتی این پیوند در شهرستان سردشت پرداخته شده است. جامعه آماری، کلیه افراد جامعه روستایی هستند که به صورت فعال در بازارچه‌ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم فعالیت دارند. نمونه آماری از طریق روش کوکران حاصل شده است که 335 نفر می­باشد. روش گردآوری داده­ها و اطلاعات، با استفاده از پیمایش و مطالعات میدانی جمع­آوری شده است. در نهایت تجزیه و تحلیل داده‌ها به صورت توصیفی – تحلیلی و تبیینی از طریق تحلیل SWOT اقدام به ارائه نقاط قوت، ضعف، فرصت­ها، تهدیدها و راهبردهای مؤثر در این زمینه شد. نتایج نشان می‌دهد نقاط قوت بسیار کمتر از نقاط ضعف بوده است و میزان تاثیرات بازارچه‌ها بر ابعاد توسعه روستایی، عوامل جلب مشارکت مردمی نیز نسبی و محدود و چندان برجسته نبوده است. بررسی عوامل درونی و بیرونی راهبردها نیز نشان می­دهد که سهم تأثیرات عوامل بیرونی با وزن نهایی 296/3 بیشتر از عوامل درونی با وزن نهایی 230/3 می­باشد. بر این اساس، استفاده از راهبردهای شبکه­سازی و خوشه­سازی،فناوری‌های جدید، بازارچه‌های مشترک، طیف­بندی بازار محصولات و غیره به عنوان راهبردهای کلیدی معرفی شدند.
 

---