فریبا نوعدوست، سمیه دهداری، دامون رزمجویی، راهله احمدپور، پروانه شوکت،
دوره 4، شماره 4 - ( 12-1396 )
چکیده
گونۀ گياهی کُمای سازوئی (Ferula stenocarpa) گياهی است پايا از تیرۀ کرفسیان با ارتفاع حدود 2 متر که در دمای زياد ناحیۀ رويشی سودانی رشد میکند. هدف از اين تحقيق، مطالعۀ بوم شناسی فردی گونۀ انحصاری ايران به نام کُمای سازوئی در استان خوزستان است. ابتدا، نقشۀ رويشگاه تهيه شد و ویژگی های رويشگاهی شامل پستی و بلندی، اقليم، ويژگی های خاک، گونه های همراه، فنولوژی، سيستم ريشه، مطالعات و تشريحی اين گونه بررسی و گزارش شد. نتايج نشان داد که این گونه در دامنۀ ارتفاعی 159 تا 850 متر از سطح دريا با متوسط بارندگی 4/112 تا 9/482 ميلیمتر و متوسط دمای سالانه، 47/24 تا 93/25 درجۀ سانتي گراد رويش دارد و به لحاظ جهت شيب تقریباً محدوديتی ندارد ولی شيب های 40 تا 60 درصد را ترجيح میدهد. در خاک هايی با بافت لومی، لومیرسی تا لومیسيلتی و غيرشور و از نظر مواد آلی و عناصر غذايی نیتروژن و فسفر فقير میرويد. هدايت الکتريکی خاک رويشگاه 1-72/0 دسیزيمنس بر متر و اسيديتۀ آن در حدود 47/7 تا 85/7 است. رشد رويشی گياه اواسط اسفندماه، زمان ظهور گل ها اواسط فروردين و شروع بذردهی گياه هفتۀ آخر ارديبهشت است و بذرها تا اوايل خردادماه ريزش میکنند. اين گونه فقط از طريق بذر تکثير میشود. دانۀ گردۀ اين گياه دوکیشکل و بيضوی، با سه شيار شکاف مانند است. کُمای سازوئی در رويشگاه های خود تيپ غالب را تشکیل نداده و به صورت منفرد و پراکنده و لک های مشاهده شده است که از نابودی عرصه های طبيعی اين گياه به دليل چرای بيش از حد حکایت دارد.
فاطمه موسوی، یوسف شاه‌علی، خوزه اوتروس، کارل‌کریستین برگمان،
دوره 9، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
آلرژی های تنفسی در دو دهه گذشته تا حدی در نتیجه تغییر اقلیم در حال افزایش هستند. برای بسیاری از گونه های درختی، گراس و علف هرز افزایش تولید گرده و طول مدت گرده افشانی، منجر به افزایش طولانی مدت آلرژن های گرده ای در جو؛ جابجایی های زودهنگام دانه های گرده هوابرد و تماس طولانی مدت با آلرژن های تنفسی با اثرات مهم سلامتی بر روی افراد آلرژیک می گردد. هدف از این مقاله بررسی اثر تغییر اقلیم و عوامل هواشناختی بر روی شاخص های فصل گرده ای با یک تمرکز ویژه بر روی تاکسون های اصلی آلرژی زا در سرتاسر جهان است. متغیرهای اصلی تاثیرگذار بر فنولوژی گلدهی مانند موقعیت مکانی، عوامل اقلیمی و هواشناختی، شناسایی، مورد بحث و اثبات قرار گرفتند. دما، تشعشع خورشیدی، رطوبت، سرعت و جهت باد، از جمله مهمترین عوامل هواشناسی اثرگذار بر نوسانات غلظت سالانه گرده های هوابرد آلرژی زا هستند. اگرچه تغییرات قابل توجهی مطابق با گونه های آلرژی زا و ناحیه چغرافیایی مورد مطالعه مشاهده شد، اما به نظر می رسد دما مهمترین عامل اقلیمی اثرگذار بر فنولوژی گلدهی و شاخص های فصل گرده ای به ویژه در گونه های درختی باشد. افزایش سطوح دی اکسیدکربن همچنین منجر به افزایش زیست توده گیاهی، افزایش شدت گلدهی و تولید گرده در چندین گونه آلرژی زای درختی ، گراس و علف هرز می گردد. در پرتو این بررسی شواهد فزاینده ای وجود دارد که از تاثیر تغییر اقلیم بر فنولوژی گلدهی و شاخص های فصل گرده ای تعداد قابل توجهی از گونه های گیاهی مهاجم و زینتی آلرژی زا حمایت می کند.
