:: سال 25، شماره 82 - ( مقالات منتشر شده 1396 ) ::
جلد 25 شماره 82 صفحات 329-303 برگشت به فهرست نسخه ها
انواع بازنویسی و بازآفرینی‌های‌ بهرام بیضایی از داستان‌های کهن
رقیه وهابی دریاکناری 1، مریم حسینی2
1- دانشگاه الزهراء ، m.vahabi@alzahra.ac.ir
2- دانشگاه الزهراء
چکیده:   (5959 مشاهده)
هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل شگردهای بازنویسی و بازخوانی در آثار ادبی بهرام بیضایی است. او نویسنده‌ای قاعده‌گریز و ساختارشکن است که در سطوح مختلف، ساختار ذهنی و زبانی خواننده و پیش‌فرض‌های متعارف و مقبول او را در هم‌می‌ریزد. نمایش‌نامه، فیلم‌نامه و برخوانی‌هایی که در این‌مقاله بررسی می‌شوند، عبارت‌اند از: اژدهاک، آرش، آهو، سلندر، طلحک و دیگران، پرده نئی، سیاوش‌خوانی، شب هزارویکم، و مجلس قربانی سنمار. دراین‌پژوهش، نخست، به‌شیوه توصیفی‌ـ‌تحلیلی، شگردهای ادبی بیضایی معرفی می‌شوند، سپس، این‌شگردها در نمونه‌های انتخابی هدف بررسی و تحلیل قرار می‌گیرند. شگردهایی که بیضایی در بازخوانی و بازنویسی آثار کهن از آنها استفاده می‌کند عبارت‌اند از: 1. «بازآفرینی» اثر کهن که در دو سطح کلی‌ـ«تغییر در چهارچوب کلی اثر» و «تغییر در خویش‌کاری‌های شخصیت‌ها»ـ صورت می‌گیرد. 2. «بازنویسی» اثر کهن که به چند شیوه انجام می‌پذیرد؛ ازجمله «افزودن گفت‌وگو میان شخصیت‌ها»، «برقراری روابط علی و معلولی» و «تغییر در شیوه روایت‌گری».
واژه‌های کلیدی: بازخوانی، بهرام بیضایی، داستان‌های کهن، نمایش‌نامه، فیلم‌نامه
متن کامل [PDF 309 kb]   (11879 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آذری، غلامرضا و علی تاکی (1390) «تحليل جامعه‌شناختی هويت زن در سينمای بيضايی و مهرجويی». نشرية علوم رفتاری. دورة سوم. شمارة 7: 9- 26.
2. آموزگار، ژاله (1391) تاريخ اساطيري ايران. چاپ چهاردهم. تهران: سمت.
3. آموزگار، ژاله (1389الف) آهو، سلندر، طلحک و ديگران. چاپ دوم. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
4. بيضايي، بهرام (1389ب) مجلس قرباني سِنّمار. چاپ چهارم. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
5. بيضايي، بهرام (1391) ديوان نمايش1. دو جلد. چاپ چهارم. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
6. بيضايي، بهرام (1391) سياوش‌خواني. چاپ ششم. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
7. بيضايي، بهرام (1392الف) پردة نئي. چاپ ششم. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
8. بيضايي، بهرام (1392ب) شب هزارويکم. چاپ پنجم. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
9. بيضايي، بهرام (2012) «اسطوره در کارهاي بهرام بيضايي+ پادکست». سخنراني در دانشگاه UCLA. آرشيو «انجمن پژوهشي ايرانشهر». دسترسی در: www.iranshahr.org
10. تولان، مايکل (1386) روايت‌شناسي؛ درآمدي زبان‌شناختي‌ انتقادي. ترجمة سيده فاطمه علوي و فاطمه نعمتي. تهران: سمت.
11. ثميني، نغمه (1388) تماشاخانة ‌اساطير: اسطوره و کهن‌نمونه در ادبيات نمايشي ايران. چاپ دوم. تهران: ني.
12. حسنلی، کاووس و شهين حقيقی (1389) «بازخوانی نقش زن در اپيزودهای سه‌گانه نمايش‌نامة شب‌هزارويکم بهرام بيضايی». نشرية مطالعات اجتماعی‌ـ روان‌شناختی زنان (مطالعات زنان). دورة هشتم. شمارة 1: 91- 114.
13. ريحاني، فرزين (1388) «مقالة يونگ و سه برخواني بيضايي». مجلة نمايش. شمارة 115 و 116: 48-51.
14. ستاري، جلال (1348) «مقدمه‌اي بر هزارويکشب». مجلة هنر و مردم. دورة هشتم. شمارة 88: 30- 35.
15. ستاري، جلال (1391) جهان اسطوره‌شناسي 10 (اسطورة ايراني). چاپ سوم. تهران: مرکز.
16. شاميان ساروکلايی، اکبر و مريم افشار (1390) «نقش اسطوره و جنسيت (نقش زن) در سينمای بهرام بيضايی». نشرية ادبيات عرفانی و اسطوره‌شناختی. دورة نهم. شمارة 33: 117- 137.
17. صفا، ذبيح‌الـله (1389) حماسه‌سرايي در ايران. چاپ نهم. تهران: اميرکبير.
18. طسوجي تبريزي، عبدالطيف (1393) هزارويک‌شب. جلد اول. قم: قلم مکنون.
19. عطار نيشابوري، فريدالدين (1392) الهي‌نامه. تصحيح محمدرضا شفيعي‌کدکني. چاپ ششم. تهران: سخن.
20. فردوسي، ابوالقاسم (1386) نامة باستان: ويرايش و گزارش شاهنامة فردوسي. ميرجلال¬الدين کزازي. جلد اول. چاپ ششم. تهران: سمت.
21. فردوسي، ابوالقاسم (1387) نامة باستان: ويرايش و گزارش شاهنامة فردوسي. ميرجلال‌الدين کزازي. جلد سوم. چاپ چهارم. تهران: سمت.
22. کارنامه (1379) «نقد و بررسي"سه‌برخواني" نوشتة بهرام بيضايي». شمارة 13: 28-37.
23. محمودی بختياری، بهروز و وحيد آبرود (1391) «بررسی عناصر انسجامی در متن نمايشی سه برخوانی نوشتة بهرام بيضايی». نشرية سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب). دورة پنجم. شمارة 4: 293- 312.
24. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1383) خسرو و شيرين. به‌تصحيح حسن وحيددستگردي. به‌کوشش سعيد حميديان. چاپ پنجم. تهران: قطره.
25. نظامي، الياس‌بن‌يوسف (1390) هفت‌پيکر. به‌تصحيح حسن وحيددستگردي. به‌کوشش سعيد حميديان. چاپ دهم. تهران: قطره.
26. ياحقي، محمدجعفر (1386) فرهنگ اساطير و داستان¬واره¬ها در ادبيات فارسي. تهران: فرهنگ معاصر.



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 25، شماره 82 - ( مقالات منتشر شده 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها