5 نتیجه برای ادبیات
علیمحمد حقشناس،
دوره 1، شماره 3 - ( 7-1383 )
چکیده
این مقاله بر آن است تا آزادی و رهایی را در زبان و ادبیات نشان دهد. برای این امر از دو نظریه کمک میگیرد: یکی نظریه «کاربرد زبان» بلومفیلد و دیگری «نظریهپردازی و نظریهپیرایی» کارل پوپر. با استفاده از نظریه بلومفیلد نشان میدهد که زبان میتواند جایگزینی برای انگیزهها و پاسخهای واقعی شود و با این کار آدمی را از چنبره علت و معلولها آزاد سازد. و با بهرهگیری از نظریه پوپر نشان میدهد که چگونه ادبیات با فراتر رفتن از چنبره علت و معلولهای جهان واقعی، پای از قلمرو قواعد زبان فراتر مینهد و امکان نوآوریهای فردی را فراهم میکند. ادبیات در واقع از بند دو عالم میرهد: یکی عالم واقعیت و دیگری نظام زبان، و به رهایی میرسد.
حبیبالله عباسی،
دوره 4، شماره 10 - ( 6-1385 )
چکیده
فن ترجمه از همان سدههای آغازین تاریخ اسلام میان دو زبان عربی و فارسی متداول بوده و باعث بهوجود آمدن وجوه مشترک بسیاری در حوزههای مختلف ادبیات این دو قوم تاریخی شده است. اما جریان ترجمه از زبانهای اروپایی که در جهان عرب پیش از عصر نهضت آغاز شد و در ایران اندکی قبل از مشروطه، تأثیری بس شگرف و شگفت در شؤون مختلف این جوامع بر جای نهاد. در این مقال فقط به آن دسته از تأثیرها و رهاوردهای ترجمه اشاره شده است که به نحوی در رشد و پیشرفت ادبیات و حوزههای مختلف آن مؤثر بودهاند، از جمله: تجدد، شیوههای جدید تعلیم و تربیت، علوم جدید، شعر، نثر، داستان و مکتبهای ادبی جدید و همچنین در پایان به برخی کارکردهای دیگر آن مانند تحول در زبان و فرمهای ادبی و به تبع آن معیارهای جمالشناسی ادبی و ذوق مخاطبان آن پرداختهایم.
مهدی رضائی، رها زارعی فرد،
دوره 7، شماره 18 - ( 6-1394 )
چکیده
مطالعه زبان از سدههای نخستین هجری در بین پژوهشگران حوزه ادبیات و فلسفه درکانون توجه قرار گرفته و آثار چشمگیری در این حوزه به زبان فارسی و عربی تألیف شده است. از رهگذر این تحقیقات، علم مطالعه زبان دربین فارسیزبانان نهادینه و برای بیشتر شاخههای مطالعه زبان ازقبیل دستور، سبکشناسی، معانی، بیان و آواشناسی و... اصطلاحات لازم وضع شد. ازطرف دیگر، زبانپژوهان در سده جاری، از علم مطالعه زبان به روش نوین استقبال کردند و ضمن این مطالعات، انبوه کتابها و مقالات از زبانهای غربی ترجمه شد و بدون توجه به مطالعات بومی واژههای جدیدی ساخته شد. این پژوهش به دنبال آن است تا با بررسی اصطلاحات و زیرشاخههای نوین زبانشناسی و مطالعات بومی و اصطلاحات رایج آن، مقایسه و پیوندی بین دستاوردهای کهن و نو ایجاد کند.
علی جلالی، بتول حیدری،
دوره 8، شماره 21 - ( 7-1400 )
چکیده
حدود و ثغور برخی لغات و تعبیرات در متون پیشینیان، درعین کثرت استعمال و با وجود اهتمام لغتنویسان، چنانکه باید تعیین و ضبط نشده است. ازجمله این لغات «عنبر» است که لغویان جز اطلاعات اندک درباب آن چیزی بهدست ندادهاند و خصایص و کاربردهای دیرین آن بر خواننده متون کهن مجهول است. معمولاً، عنبر را به بوی خوش و برخی کاربردهای تزئینی و دارویی آن میشناسند، حالآنکه سیری کوتاه در متون نظم و نثر عربی و فارسی نشان میدهد که این ماده، بیشازحد تصور، در زندگی پیشینیان کاربرد داشته و دستمایه مضمونسازیهای متعدد شاعران و نویسندگان نیز شده است. در این نوشتار، متون ادبی، تفسیری، تاریخی، علمی و... در نظم و نثر عربی و فارسی از قرون آغازین اسلام تا عهد صفوی در حد لزوم بررسی شده و شواهد کاربرد این لغت جمعآوری و تحلیل شده است. نظریات مختلف درباب معادن عنبر و چگونگی ایجاد آنها، انواع عنبر و بهترین نوع آن، چگونگی استفاده از عنبر، کاربردهای مختلف عنبر، استفاده از عنبر در نامها و نیز احکام فقهی عنبر ازجمله مباحث این نوشتار است.
محمود افروز،
دوره 8، شماره 22 - ( 12-1400 )
چکیده
مقاله حاضر با هدف بررسی نقش دو عنصر پیرامکانی «ترجمه» و «مذهب» در ظهور آثار عرفانی تطبیقپذیر، به تحلیل تطبیقی رمان انگلیسی سیر و سلوک زائر و رمان پارسی از عین تا قاف پرداخته است. قهرمان رمان تمثیلی پارسی فردی به نام «پارسا مسافر» است که در چهلسالگی سلوک معنوی خود را آغاز میکند. در این رمان بیش از هفتاد تلمیح به آیات نورانی قرآن کریم وجود دارد. قهرمان رمان انگلیسی نیز سالِکی به نام ترسا است که از شهر و دیار و اهل و عیال خود دل برمیدارد و راهیِ سفری پرمخاطره به شهر آسمانی میشود. در رمان مزبور اشارات فراوانی به انجیل شده است. در این مقاله، از هفت وادی سلوک عطار برای تطبیق مراحل سلوک ترسا و پارسا استفاده شده است. طبق یافتههای تحقیق، دلیل عمده شباهتهای میان مراحل سلوک را میتوان تأثیر ناخودآگاه ترجمه سیر و سلوک زائر بر نویسنده داستان از عین تا قاف و نیز پیشزمینه مذهبی هردو اثر دانست.