دوره 6، شماره 17 - ( 2-1392 )                   جلد 6 شماره 17 صفحات 109-89 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- دانشگاه اصفهان ، fesharaki311@yahoo.com
2- ارشد دانشگاه اصفهان
3- دانشگاه اصفهان
چکیده:   (9248 مشاهده)

سابقه گروتسک در غرب، به‌عنوان سبکی هنری، دست‌کم به ابتدای دوره مسیحیت در فرهنگ رومی برمی‌گردد؛ آن هنگام که در یک نقاشی واحد، انسان، حیوان و گیاه را با هم می‌آمیختند. درواقع گروتسک تجلّی این دنیای پریشان و ازخودبیگانه است، یعنی دیدن صحنه‌های آشنای جهان با دیدی که آن را عجیب جلوه دهد، به‌طوری‌که مضحک و ترسناک نیز باشد یا اینکه هر دو کیفیت را هم‌زمان در نظر مخاطب پدید آورد.  این کلمه در زبان فارسی به معانی مختلفی چون، مضحکه، مسخره، خنده‌آور، نابه‌هنجار، عجیب و غریب، نامعقول و ناساز است. یکی از قالب‌هایی که گروتسک در آن به کار رفته، داستان است. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی‌ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای به بررسی و تحلیل عناصر ساختاری گروتسک در برخی داستان‌های ایرانی و خارجی می‌پردازد. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد داستان‌های گروتسک به دو دسته: الف) داستان‌های گروتسک با محتوای خنده و ترس؛ ب) داستان‌های گروتسک با محتوای وحشت و تنفّر تقسیم می‌شود. داستان‌های گروتسک در ادبیات داستانی فارسی با ادبیات غرب به‌لحاظ ساختار متفاوت است. در داستان‌های فارسی فضاسازی و اتفاقات کلی است که درقالب داستان تشکیل فضای گروتسکی می‌دهد، درحالی‌که در ادبیات غرب یک صحنه آنی و گذرا باعث ایجاد فضای گروتسک می‌شود.

متن کامل [PDF 2987 kb]   (1078 دریافت)    

فهرست منابع
1. آرین‌پور، منوچهر (1366) فرهنگ انگلیسی به فارسی. تهران: امیرکبیر.
2. آلن‌پو، ادگار (1389) نقاب مرگ سرخ و هجده قصه دیگر. ترجمه کاوه باسمنجی. تهران: روزنه‌کار.
3. برلین، آیزایا (1387) ریشه‌های رمانتیسم. ترجمه عبدالله کوثری. تهران: ماهی.
4. پاکباز، رویین (1378) دایرهالمعارف هنر. تهران: فرهنگ معاصر.
5. تامسون، فیلیپ (1390) گروتسک. ترجمه فرزانه طاهری. تهران: سعدی.
6. تسلیم جهرمی، فاطمه و یحیی طالبیان (1390) «تلفیق احساسات ناهمگون و متضاد (گروتسک) در طنز و مطایبه». فنون ادبی. سال سوم. شماره 1. (پیاپی4): 20-1.
7. جزینی، جواد (1370) «ناهمگونی احساس‌ـ نگاهی به کتاب گروتسک در ادبیات نوشته فیلیپ تامسون». سوره. شماره 12: 105-102.
8. چوبک، صادق (1354) خیمه‌شب‌بازی. تهران: جاویدان.
9. دستغیب، عبدالعلی (1354) نقد آثار غلامحسین ساعدی. تهران: چاپار.
10. راستی‌یگانه، فاطمه (1388) «جنبه‌های مذهبی گروتسک در ادبیات». صحنه. شماره 68: 65-61.
11. راستی‌یگانه، فاطمه (1388) «جستاری در گروتسک». صحنه. شماره 69: 118-116.
12. رفیع‌ضیایی، محمد (1377) «گروتسک چیست؟». کیهان کاریکاتور. شماره 75 و 76: 19-18.
13. رفیع‌ضیایی، محمد (1377) «گروتسک و طنز». کیهان کاریکاتور. شماره 77 و 78: 17-16.
14. ساعدی، غلامحسین (1353) ترس و لرز. تهران: زمان.
15. سپهری، سهراب (1370) هشت کتاب. تهران: طهوری.
16. سلین، لویی فردینان (1385) مرگ قسطی. ترجمه مهدی سحابی. چاپ هفتم. تهران: مرکز.
17. شربتدار، کیوان و شهره انصاری (1391) «گروتسک و ادبیات داستانی بررسی مفهوم گروتسک و کاوش مصداق‌های آن در آثار داستانی شهریار مندنی‌پور». ادبیات پارسی معاصر. شماره دوم: 121-105.
18. کافکا، فرانتس (1329) مسخ و گراگوس شکارچی. ترجمه صادق هدایت. تهران: رخ.
19. کامرانی، بهرام (1380) «گروتسک در نقاشی». هنر. شماره 49: 144-135.
20. کوتزی، جان مکسول (1940/ 1386) در انتظار بربرها. ترجمه محسن مینوخرد. تهران: مرکز.
21. گلشیری، هوشنگ (1364) نمازخانه کوچک من. تهران: مروی.
22. گوهری‌راد، حبیب (1387) هفت داستان از ادگار آلن‌پو. چاپ سوم. تهران: شهرخورشید.
23. لاج، دیوید (1391) هنر داستان‌نویسی. ترجمه رضا رضایی. تهران: نی.
24. لوترآدامز، جیمز و ویلسون یتس (1389) گروتسک در هنر و ادبیات. ترجمه آتوسا راستی. تهران: قطره.
25. مارگو، آیلین. (1384) در قلمرو وحشت. ترجمه پریسا رضایی. تهران: ققنوس.
26. مخملباف، محسن (1365) باغ بلور. تهران: برگ.
27. مکاریک، ایرنا ریما (1384) دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه محمد نبوی و مهران مهاجر. تهران: آگه.
28. ونه‌گات جونیر، کورت (1922/1381) شب مادر. ترجمه ع. ا. بهرامی. تهران: روشنفکران و مطالعات زنان.
29. ونه‌گات جونیر، کورت (1383) گهواره گربه. ترجمه مهتاب کلانتری و منصوره وفایی. تهران: ثالث.
30. ونه‌گات جونیر، کورت (1922/1387) زمان‌لرزه. ترجمه مهدی صداقت‌پیام. چاپ سوم. تهران: مروارید.
31. هامون، فیلیپ (1388) گروتسک در ادبیات. ترجمه فرزانه طاهری. تهران: مرکز.
32. هدایت، صادق (1344) بوف‌کور. تهران: پرستو.
33. هولر، فرانتس (1390) کاروان ته کوزه شیرـ داستان‌های گروتسک. ترجمه ناصر غیاثی. تهران: چشمه.
34. Baldick, chris (1992) Theconcise Oxford Dictionary Of Literary Terms’, Oxford: Oxsford University Press.
35. Childs, Peter & Rogert Fowler (2006) The Routledge Dictionary Of Literary Terms, Routledge.
36. Evans, Robert c (2009) aspect of The grotesque in franz kafks’ the metamorphosis’ in the grotesque, infobase.
37. Schevill, James (2009) ‘notes on the grotesque: Anderson, Brecht, & Wiliams’ in the Grotesque, infobase.
38. Horenby, A.s (2000) Oxford Advanced Learners’ Dictionary Of Current English, Jonatan Crowther (ed). Oxford University Press.

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.