دوره 5، شماره 14 - ( بهار و تابستان- 1389 )                   جلد 5 شماره 14 صفحات 134-95 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Shiri G. Political ambiguity in Nezami’s poetry. Journal title 2010; 5 (14) :95-134
URL: http://jls.khu.ac.ir/article-1-827-fa.html
شیری قهرمان. ابهام‌گویی‌های سیاسی در منظومه‌های نظامی. عنوان نشریه. 1389; 5 (14) :95-134

URL: http://jls.khu.ac.ir/article-1-827-fa.html


دانشگاه رازی ، ghahreman_shiri@yahoo.com
چکیده:   (12482 مشاهده)

اگر ادّعا کنیم سیاست، محوری‌ترین موضوع در زندگی و منظومه‌های نظامی ـ البتّه به جز لیلی و مجنون ـ است، مدّعای ما هیچ‌گونه مغایرتی با واقعیت ندارد. امّا اثبات آن در همه‌ منظومه‌ها، و به تبعیت از آن در همه‌ برهه‌ها از زندگی نظامی، نیازمند استنادها و استدلال‌های اقناع‌کننده است. او موضع‌گیری‌های خود را یا به شیوه‌ کنایی و کلّی‌گویی، و یا با استفاده از نمونه‌های تاریخی و به صورت تمثیلی بازگو می‌کند تا حریم عزلت و عافیت‌طلبی او به مدد این‌گونه محافظه‌کاری‌ها از درگیری با حوزه‌ سیاست و قدرت در امان بماند. مخزن الاسرار، تصویرهایی از بایدها و نبایدهای سیاسی و اجتماعی را در یک زمینه‌ اخلاقی ـ مذهبی به نمایش می‌گذارد. خسرو و شیرین، نمودی از بایدها و نبایدها در رفتارهای عاطفی ـ سیاسی است، و هفت‌پیکر و اسکندرنامه نیز نمایشی از ارزش‌های آرمانی در حوزه‌ کنش‌ها و منش‌های صرف سیاسی به شمار می‌روند. این منظومه‌ها، به رغم همه‌ تفاوت‌ها، در یک موضوع اشتراک دارند که عبارت است از ترسیم ایده‌آل‌ها و آرمان‌های انسان‌ها در همه‌ زمان‌ها و مکان‌ها. سخن شاعر در ابتدا بر سر یک جامعه‌ اخلاقی و اعتقادی یا مدینه‌ فاضله‌ دینی دور می‌زند. سپس درصدد تصویر حالات عاطفی و عاشقانه و کنش‌های مطلوب و نامطلوب آدم‌ها در برابر آن بر می‌آید. آن‌گاه به جامعه‌ سیاسی و شخصیت‌های مطلوب آن می‌پردازد و مدینه‌ فاضله‌ سیاسی خود را در دو مرحله و با دو شکل متفاوت آن ـ آن‌چه به‌طور نسبی در تاریخ وطن موجود بوده است و آن‌چه به‌صورت مطلوب در تاریخ جهان بوده است ـ به روایت می‌گذارد تا نارضایتی خود را از وضعیت موجود با پناه بردن به بیگانه چاره‌گری کرده باشد.

متن کامل [PDF 298 kb]   (859 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي |

فهرست منابع
1. احمدنژاد، کامل (1375) تحلیل آثار نظامی گنجوی. چاپ دوم. تهران: پایا.
2. امامی، نصرالله (1372) «گنجه،‌ زادگاه نظامی». مجموعه مقالات کنگره‌ بین‌المللی بزرگداشت نهمین سده‌ تولّد حکیم نظامی گنجوی. به اهتمام و ویرایش منصور ثروت. 3 جلد. تبریز دانشگاه تبریز.
3. خاقانی، افضل‌الدّین بدیل بن علی نجّار (1374) دیوان خاقانی. چاپ پنجم. تهران: زوّار.
4. پناهی سمنانی، محمّد احمد (1372) ‌«مروری در آرمانشهر نظامی گنجوی». مجموعه مقالات کنگره‌ بین‌المللی بزرگداشت نهمین سده‌ تولّد حکیم نظامی گنجوی. به اهتمام و ویرایش منصور ثروت. 3 جلد. تبریز دانشگاه تبریز.
5. ذوالفقاری، حسن (1385) «هفت پیکر نظامی و نظیره‌های آن»: مجله‌ دانشکده‌ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلّم. سال 14. شماره‌ 52 و 53.
6. زرّین‌کوب، عبدالحسین (1369) «نظامی گنجوی: در جستجوی ناکجا آباد». با کاروان اندیشه. تهران: چاپ دوم. امیرکبیر.
7. زرّین‌کوب، عبدالحسین(1370) با کاروان حلّه. چاپ ششم. تهران: علمی.
8. زرّین‌کوب، عبدالحسین(1377) پیر گنجه در جستجوی ناکجا آباد. چاپ سوم. تهران: سخن.
9. ریاحی، لیلی (1358) قهرمانان خسرو و شیرین. تهران: امیرکبیر.
10. ریپکا، یان (1364) ادبیات ایران در زمان سلجوقیان و مغولان. ترجمه‌ یعقوب آژند. تهران: گستره.
11. سعدی، مصلح‌الدین (1372) دیوان غزلیات. تصحیح خلیل خطیب رهبر. چاپ ششم. تهران: مهتاب.
12. سیدحسینی، رضا (1371) مکتب‌های ادبی. جلد2. تهران: نگاه.
13. صفا، ذبیح‌الله (2536) [1356] تاریخ ادبیات در ایران. جلد 2. چاپ پنجم. تهران: امیرکبیر.
14. معین، محمّد (1338) تحلیل هفت‌پیکر. تهران: دانشگاه تهران.
15. نظامی، الیاس‌الدین (1363) خسرو و شیرین. به تصحیح و تحشیه‌ حسن وحید دستگردی. چاپ دوم. تهران علمی.
16. نظامی، الیاس‌الدین (1363) هفت‌پیکر. به تصحیح و تحشیه‌ حسن وحید دستگردی. چاپ دوم. تهران: علمی.
17. نظامی، الیاس‌الدین (1363) لیلی و مجنون. به تصحیح و تحشیه‌ حسن وحید دستگردی. چاپ دوم. تهران: علمی.
18. نظامی، الیاس‌الدین (1363) شرف‌نامه. به تصحیح و تحشیه‌ حسن وحید دستگردی. چاپ دوم. تهران: علمی.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله مطالعات و تحقيقات ادبی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Literary Studies

Designed & Developed by : Yektaweb